Boekrecensie: De Ark van de Smaak

11 januari 2022 Michelle de Koning

“Het is een verzameling van zaken die waarde hebben.” Zo staat het in de inleiding. En zo voelt het ook. Van Boerentenen en Heilige boon (het boek begint met akkerbouw) tot Vlaardings ijzerkoekje en vergeten vleeswaren (ambachtelijke producten). Tussendoor is er aandacht voor de Bergse ansjovis (visserij) en de bonte geit, Blaarkop en Barnevelder (Veeteelt en dieren), Zoutewelle en ossenpeer (Fruitteelt). In De Ark van de Smaak vind je verhalen en geschiedenis van honderd oude voedselsoorten, rassen en gewassen die horen bij de Nederlandse geschiedenis, ons landschap en onze cultuur. Van alle producten wordt een beschrijving gegeven, daarna volgt de geschiedenis en komt het culinair gebruik aan bod.

Mij bekruipt een gevoel van trots als ik dit boek doorblader en hier en daar een stukje lees, omdat een naam me aanspreekt of omdat ik benieuwd ben waar een product vandaan komt en hoe lang we het al eten. Wat hebben we in Nederland ontzettend veel mooie lokale producten. Ik krijg ook gelijk zin om eropuit te gaan en lokale kaas te kopen en appels te plukken, met vissers mee te gaan en naar bijzondere soorten vlees te vragen bij de lokale slager en boer. En dat is natuurlijk precies de bedoeling van de samenstellers van De Ark van Smaak. Ze noemen het zelf dan ook een ‘doe-boek’. Want om te voorkomen dat deze dingen verdwijnen door de manier waarop we nu eten maakte Slow Food Nederland dit boek als ‘uitnodiging om door middel van onze dagelijkse maaltijd bewust een aandeel te nemen in de toekomst van klimaat, landschap en landbouw’.

De Ark van de smaak is bedoeld zoals de ark van Noach was bedoeld: om rassen en gewassen te redden, van homogenisering, industrialisering en smaakvervlakking. En om te laten zien hoe rijk we nu eigenlijk (nog) zijn. Hoeveel er nog te proeven en te beleven valt op het gebeid van smaken, kleuren en texturen.

“Wie in een moderne stad woont, beseft vaak niet dat voedsel en leven met elkaar verbonden zijn”, schrijft Carolyn Steel (auteur van Wat gaan we eten?) in het voorwoord. Daar wil dit boek verandering in brengen. Bij elk product in het boek eindigt de beschrijving met een stukje ‘Huidige situatie’. Die is helaas lang niet altijd rooskleurig. Plantensoorten dreigen te verdwijnen, traditionele worsten worden niet meer gemaakt en de Zeeuwse platte oester wordt verdrongen. Dus laat dit boek een aanzet zijn om beter om ons heen te kijken en meer te zoeken naar onze lokale pareltjes en smaakbommetjes. En mis je informatie over een product of denk je dat er een dier of een koek mist? Geef het door, want Slow Food vindt: dit boek is niet af

 

Altijd op de hoogte blijven?