Een machine die er plotseling mee ophoudt. Daar zit geen enkele bakker op te wachten. Door sensors te plaatsen die de trillingen van machines meten, kun je defecten voorspellen. Zodra deze afwijkingen signaleren, krijgt de gebruiker een seintje. Zo kun je voortijdig ingrijpen en je productieproces aan de gang houden. 

Stilstand is achteruitgang. Nu bakkers vaker opschalen en op één locatie gaan produceren voor meerdere winkels, is het voorkomen van storingen en het stilvallen van de productie nog meer van vitaal belang. Je wilt als bakker niet dat je winkelschappen leeg komen te liggen of dat je ‘nee’ moet verkopen aan je klant.

Predictive maintenance

Lopende band Borgesius Door predictive maintenance, oftewel voorspellend onderhoud, voorkom je dat machines onverwacht stil komen te staan. (© Borgesius)

Je kunt onderhoud op je machines plegen als ze plotseling stilvallen (zogenoemd reactief onderhoud). Daarnaast is periodieke controle en vervanging van bijvoorbeeld lagers en andere (draaiende) onderdelen (preventief onderhoud) een veelgebruikte methode. Maar je kunt ook predictief, oftewel voorspellend onderhoud toepassen. Dit staat in vaktermen bij fabrikanten bekend als ‘predictive maintenance’.

Dit voorspellend onderhoud kan voor bakkerijmachines een hulpmiddel zijn om voortijdig storingen in het productieproces te signaleren. Ook voor mkb-bedrijven zijn er op dit gebied mogelijkheden, vertelt Sjoerd Janssen, businessunit lead predictive maintenance van Sensorfact.

Gemiddeld vallen er op jaarbasis zo’n 5 tot 20 procent van de machines stil

Dit Nederlandse bedrijf brengt sinds 2017 verschillende sensorsystemen met bijbehorende software en ondersteuning op de markt, met name voor productiebedrijven in het mkb. Volgens Sensorfact ontbreekt het bij veel van dit soort bedrijven, zoals de bakkerij, vaak aan financiële middelen om productieprocessen te monitoren. Ook is er vaak geen (groot) budget voor een eigen technische dienst of een dergelijke medewerker bij mkb'ers. Janssen: “Wat we doen is niet nieuw of uniek, maar we hebben toepassingen ontwikkeld die het digitaal meten en monitoren van trillingen van ronddraaiende onderdelen mogelijk maakt. Daardoor kunnen we het voor een lagere prijs aanbieden. Daardoor is deze methode ook voor producenten in het mkb beschikbaar.”

Energie besparen

Naast het voorspellen van onderhoud heeft het Nederlandse bedrijf Sensorfact ook sensorsystemen voor elektriciteits-, gas- en watermanagement. Daarmee kun je het verbruik van stroom, gas en water in je apparaten monitoren. Op deze wijze kun je energie besparen en verspilling voorkomen. Deze sensors levert Sensorfact met name aan mkb-productiebedrijven. Net als bij de sensor voor voorspellend onderhoud krijgen gebruikers via de bijbehorende software voor data-analyse advies op maat.

Vibraties

PdM sensor Sensorfact Een sensor die via een magneet aan de machine wordt bevestigd, meet de trillingen. (© Sensorfact)

Hoe werkt dat precies? Bij alle machines met draaiende onderdelen zoals een deeg- of kneedmachine, een lopende band of mixer kun je trillingen waarnemen. “Verkeerde vibraties duiden op schade.”

In plaats van trillingen manueel meten kun je dit automatiseren en digitaliseren. Via een sensor die met een magneet aan het apparaat wordt bevestigd in de buurt van de lagers kun je het type trillingen meten. Daarnaast kun je waarnemen of er veranderingen optreden in die trillingen. Die afwijkingen in het vibratiepatroon kunnen namelijk wijzen op schade in een lager, zoals een scheurtje of een defect in een ander onderdeel. De gegevens van die metingen worden via de sensor naar het bijbehorende softwareprogramma gestuurd.

Mocht een machine bijvoorbeeld plotseling harder gaan trillen doordat er bijvoorbeeld te veel of verkeerde ingrediënten in zitten, dan krijgt de gebruiker meteen een seintje via het softwaresysteem.

Advies op maat

Het uitlezen van de verzamelde data en het analyseren ervan gebeurt via het gekoppelde softwaresysteem. Sensorfact beschikt over een helpdesk die de gebruikers hierbij ondersteunt. Als er schade is aan een onderdeel volgt er een telefoontje naar de gebruiker en krijgt hij advies op maat over het gesignaleerde defect.

Je hoeft als bakker dus niet zelf de metingen continu nauwlettend te volgen, alhoewel de ervaring volgens de medewerker van Sensorfact leert dat de gebruikers van het systeem het in het begin interessant vinden om de technische gegevens te bekijken en de metingen te volgen. 
Wat is het voordeel van het werken met deze sensors en predictief onderhoud? Als eerste is dat het waarborgen van de continuïteit van je productieproces, vindt Janssen. Daarnaast kun je vroegtijdig defecten signaleren en plotselinge stilstand van je productie voorkomen. Verder bereik je een hogere productiviteit door ‘predictive maintenance’.

Nog een pluspunt: door voorspellend onderhoud hoef je ook minder vaak de productie stil te leggen voor zowel gepland als ongepland onderhoud. Gemiddeld vallen in Nederlandse fabrieken op jaarbasis zo’n 5 tot 20 procent van de machines stil. Door predictief onderhoud kun je dit naar 2 procent terugbrengen. Bovendien verleng je er de gezonde levensduur van je machines mee, merkt de productmanager op. 

En dan de hamvraag: is het aanschaffen van dit soort sensors voor productiebedrijven in het mkb haalbaar? De installatie van de sensors en de opstartkosten bedragen zo’n 750 euro. Daarna betaal je 19 euro per maand per machine waarop de metingen worden verricht. Daarvoor krijg je de installatie van de sensoren door de technici van Sensorfact, support van de helpdesk, digitale rapporten in je mailbox en elk kwartaal een digitaal consult ten aanzien van het onderhoud. “Als je al één storing per jaar kunt voorkomen dankzij de voorspelling via de sensoren, heb je de investering al terugverdiend.”

Altijd op de hoogte blijven?