Tussen 2009 en 2013 is de totale hoeveelheid voedsel die in Nederland verspild wordt ongeveer gelijk gebleven. Dat concluderen onderzoekers van Wageningen UR Food & Biobased Research in de derde Update Monitor Voedselverspilling die eind april verscheen. Zij benadrukken dat de metingen verder te verfijnen zijn met informatie over reststromen vanuit de keten.
De onderzoekers ontwikkelden hiertoe een methode waarmee fabrikanten, retailers, horecaondernemers en cateraars zelf kunnen bijhouden hoeveel voedsel er in hun bedrijf verloren gaat. De aanpak wordt in 2015, in samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel, gebruiksklaar gemaakt. Bedrijven en overheden krijgen hiermee concrete aanknopingspunten om processen en ketens efficiënter in te richten en zo voedselverspilling te verminderen.
Na een aanvankelijk lichte stijging in 2011 is de voedselverspilling - de hoeveelheid voedsel die eigenlijk bestemd is voor menselijke consumptie maar hier niet voor wordt gebruikt - gedaald tot het niveau van 2009. De hoeveelheid verspild voedsel in 2013 bedroeg tussen 1,83 en 2,71 miljoen ton, omgerekend tussen de 109 en 162 kg per hoofd van de bevolking. Er was ten opzichte van 2012 een kleine verschuiving te zien van verbranding, lozen en storten van voedselresten naar meer hoogwaardige toepassingen, zoals vergisting. Ten opzichte van 2012 nam in 2013 de donatie van voedsel aan de voedselbanken flink toe (van 8 naar 20 kton).
Zelfmonitoringstool
De methode voor zelfmonitoring die de Wageningse onderzoekers ontwikkelden in samenspraak met het bedrijfsleven helpt de onzekerheidsmarges te verkleinen. Bedrijven vullen een formulier in met vragen over de herkomst en bestemming van voedselreststromen. Deze vragen sluiten aan bij de dagelijkse praktijk in de sector waarin zij actief zijn. Een horecaondernemer krijgt bijvoorbeeld de vraag ‘Wat gaat in de groene en wat gaat in de grijze container’, terwijl fabrikanten moeten aangeven welk percentage van hun organische reststromen vergist wordt.
Pilots
Food & Biobased Research maakt dit jaar, in samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel, de methode voor zelfmonitoring gebruiksklaar. Tussen mei en juli vinden in diverse sectoren pilots plaats. Onderzocht wordt hoeveel tijd bedrijven kwijt zijn aan het beantwoorden van de vragen en hoe de methode zo goed mogelijk kan aansluiten bij bestaande monitoringssystemen, zodat de administratieve lasten voor bedrijven beperkt blijven. Ook wordt gekeken hoe de antwoorden te vertalen zijn naar informatie die bruikbaar is voor de Monitor Voedselverspilling.
Monitor Voedselverspilling
Uitgangspunt voor de Monitor Voedselverspilling – die Food & Biobased Research tussen 2011 en 2012 ontwikkelde in opdracht van het ministerie van Economische Zaken – is de analyse van stromen van grondstoffen en voedsel door de gehele keten, van producent tot en met consument en afvalverwerker. Het instrument maakt niet alleen uitval van stromen uit de reguliere voedselketen zichtbaar, maar geeft ook aan welke bestemming deze stromen hebben.
De monitor is bedoeld om overheid en bedrijfsleven aanknopingspunten te geven voor beleid gericht op preventie van voedselverspilling, zo hoogwaardig mogelijke toepassing van voedselgrondstoffen en optimale verwerking van reststromen.