Worstenbroodje

4 januari 2012

Introductie

worstenbroodjes2 Verloren Maandag of Koppermaandag

De eerste maandag na Driekoningen stond bekend als Koppermaandag. Omdat deze dag – na al het feestgewoel van de Joeltijd - vaak als werkdag verloren was, werd de dag als extra feestdag gebruikt. Een extra ‘alibi’ voor de feestgangers om zich nog eens extra tegoed te doen aan de bij het feest behorende worstenbroodjes.

Koppermaandag werd ook Raasmaandag of Verloren Maandag genoemd. In Frankrijk stond deze dag bekend als ‘le lundi perdu’. De extra feestdag ging gepaard met luidruchtig feestvieren, vooral door jongeren en ambachtslieden. Om het luieren en/ of feestvieren goed te praten zei men dat deze werkdag ‘toch geen vrucht zou opbrengen’.

Kopperen

De naam ‘Koppermaandag’ komt van het woord 'kopperen' dat smullen, drinken, plezier maken, feestvieren betekent. Een 'kop' is een beker en een 'kopper' staat voor een vrolijke maaltijd.

Koppermaandag werd gezien als de hekkensluiter van de Joelfeesten. Sommige fuifnummers vonden dat de pret nog niet lang genoeg geduurd had en voegden er zelfs nog een Kopperdinsdag aan toe. In sommige streken werd Koppermaandag verbasterd tot Koperen Maandag waarop dan een Blikken Dinsdag volgde.

worstenbroodjesWorstenbrood

Eén van de lekkernijen die genuttigd werden op Koppermaandag waren de worstenbroodjes die nu nog hun plek hebben in de Carnavalstijd, op Vastenavond en na de mis in de Kerstnacht.

Worstenbroodjes horen van nature ook thuis in de wintertijd, de tijd van de slacht en van de 'vette pannen’. leder bakte zijn eigen worstenbrood, een taak, die later door de banketbakker werd overgenomen. In Antwerpen was het algemeen gebruik om op Verloren Maandag worstenbrood met gekruid kalfsvlees te eten en pannenkoeken of appelbeignets.

Het worstenbroodje is een langwerpig, rond broodje gemaakt van een luxe witbrooddeeg dat is gevuld met gehakt.

Recept

Voor 30 stuks

Deeg: Vulling:
700 gr bloem 500 gr rundergehakt
42 gr gist 500 gr varkensgehakt
14 gr zout
42 gr melkpoeder 100 gr ei
35 gr ei 150 gr water
350 gr water 3 gr nootmuskaat
2 gr peper
25 gr zout

Samenvatting productie

  • van de ingrediënten een deeg kneden en een rijs geven
  • de vulling aanmaken
  • deeg verdelen, opbollen en een bolrijs geven
  • deegstukjes uitrollen tot ovale plakjes
  • vulling opleggen, de zijkanten invouwen en oprollen
  • bestrijken met ei
  • narijs en bakken

Productie

Van de ingrediënten een deeg maken en vervolgens 20 minuten laten rijzen. Ondertussen kunnen de ingrediënten voor de vulling gemengd worden. Vervolgens de vulling in 10 stukjes verdelen en tot een pil rollen. Het deeg in 10 stukjes verdelen en er bolletjes van maken, vervolgens 10 minuten laten rijzen. De bolletjes uitrollen tot ovale plakjes en de gehaktpilletjes midden op het deegplakje leggen. De zijkanten eerst invouwen en daarna het geheel zo oprollen dat het deeg de gehaktvulling goed omsluit. De worstenbroodjes bestrijken met ei en nog 30 minuten laten rijzen. In een oven van 250 ºC in ca. 8 minuten goudbruin bakken.

Kostenberekening

Grondstof Gewicht in gr. Prijs per kg. Prijs per recept
eiwitrijke bloem

3.500 € 0,65 € 2,28
verse gist

210 € 0,99 € 0,21
zout 70 € 0,20 € 0,01
melkpoeder 210 € 4,19 € 0,88
ei

175 € 1,69 € 0,30
water 1750 € 0,01 € 0,02
gehakt half om half 5000 € 4,75 € 23,70
paneermeel 750 € 1,51 € 1,13
ei 500 € 1,69 € 0,85
water 750 € 0,01 € 0,01
nootmuskaat 15 € 28,10 € 0,42
peper 10 € 13,50 € 0,14
zout 125 € 0,20 € 0,03
prijs per recept € 29,96
brutogewicht 13065
verwerkings-+inbakverlies 8% 1307
nettogewicht 11759
gebakken gewicht p/plak 100
uitkomst 118
grondstof kostprijs per plak € 0,25
directe arbeidsminuten per recept* 45
directe arbeidsminuten per stuk 0,4 € 0,51 € 0,20
totale directe kosten per stuk € 0,45
opslag indirecte kosten 110% € 0,49
€ 0,94
winstopslag 10% € 0,09
€ 1,04
btw 6 % € 0,06
gecalculeerde prijs € 1,10
verkoopprijs incl btw € 1,10
verkoopprijs excl btw € 1,04
brutowinst in € € 0,78
brutowinst in % 75,45 %
verkoop per week 118
verkoop opbrengst per week ex btw € 122,02
brutowinst in € per week € 92,07

Altijd op de hoogte blijven?