‘Geen sprake van aangescherpte EU-regels voor Friese pepernoten’

Diverse Friese pepernoten blijken te veel acrylamide te bevatten, een stof die slecht is voor de gezondheid en waarschijnlijk kankerverwekkend is. Europese landen hebben daarom een aantal jaar besloten via regels een maximum te stellen aan acrylamide in voedsel. Deze regels gelden sinds 2018 en zijn sindsdien niet aangescherpt. Nationale toezichthouders, zoals in Nederland de NVWA, zien erop toe dat die niveaus ook worden nageleefd in de winkels. Zo kan er op tijd ingegrepen worden om te voorkomen dat producten zoals deze pepernoten terecht komen bij met name mensen die extra kwetsbaar zijn, zoals kinderen of zwangere vrouwen.

Acrylamide is een chemische verbinding die ontstaat wanneer de van nature in zetmeelrijke producten aanwezige aminozuren samen met suiker worden verhit. Het komt bijvoorbeeld voor in (Franse) frietjes, gebrande koffie, biscuit en crackers. Er wordt momenteel in Brussel onderhandeld over een lagere toegestane waarde, maar dat is nog geen uitgemaakte zaak en deze regels gelden dus ook nog niet.

Het onderzoek waarop de maximumwaarden gebaseerd zijn, is mogelijk doordat de EU-landen samenwerken in het voedselveiligheidsagentschap van de Europese Unie, EFSA. Bij EFSA verzamelen onafhankelijke wetenschappers al jaren gegevens van de lidstaten over de hoeveelheid acrylamide in voedsel en over de volksgezondheid. Zo was het mogelijk om trends te ontdekken die lieten zien dat een hoog niveau van deze stof verband houdt met de aanwezigheid van kanker. Ook in de Verenigde Staten, Canada en Azië worden dergelijke onderzoeken uitgevoerd.

Naast acrylamide doet EFSA onderzoek naar de veiligheid van nog veel meer stoffen die gevonden worden in voedingswaren. Op die manier zijn er ook regels tot stand gekomen voor het beperken van de hoeveelheid PFAS die in eten mag zitten, bijvoorbeeld in schaal- en schelpdieren. Hiermee wordt voorkomen dat oesters en mosselen uit de door PFAS vervuilde Westerschelde, die straks weer op veel kerstmenu’s zullen staan, schadelijk zijn voor de gezondheid. Op deze manier houden Europese regels de feestdagen gezond voor alle Europeanen.