Het gehypte eiwitrijke dieet van dokter Frank, waarin het eten van koolhydraten - zoals in brood, pasta of aardappelen- taboe is, mag dan op korte termijn snel resultaat leveren, maar het effect op de lange termijn is onbewezen. Dat zegt het Voedingscentrum.
"Het is met al die vermageringsdiëten eigenlijk hetzelfde", legt Patricia Schutte van het Voedingscentrum uit. "Er wordt één bepaalde groep voedingsstoffen weggelaten, waardoor je misschien snel kilo's kwijtraakt, maar ook tal van waardevolle stoffen mist. In het dokter Frank-dieet zorgen de eiwitten, zoals bijvoorbeeld in kaas, voor een verzadigend gevoel, waardoor je daarna minder trek krijgt. Maar je mag in dat dieet vrijwel geen koolhydraten hebben, zoals brood. Wij hebben brood juist in de Schijf van Vijf geplaatst, omdat het een enorm belangrijk product is, alleen al vanwege de vezels. Daaraan hebben consumenten in ons land een tekort. Wij zeggen dus niet, eet daar maar minder van, nee, we roepen dat je er zelfs meer van moet eten. Dat geldt voor brood en ook voor groente en fruit, om hart- en vaatziekten te helpen voorkomen. Bovendien zorgt vezelrijk brood óók voor een verzadigend gevoel."
Diëtiste en schrijfster Harriët Verkoelen vergelijkt de dagelijkse vier tot zes sneetjes brood zelfs met 12 tot 18 suikerklontjes. Diëtisten en dokters die aardappelen, pasta en brood in de ban doen en over één kam scheren met suiker doen dit ten onrechte volgens Patricia Schutte. "Maar koolhydraten in brood is zetmeel. Producten met complexe koolhydraten, zoals brood, bevatten meestal ook nog veel vezels, vitamines en mineralen, die niet in suiker zitten. Brood levert dus niet alleen energie, maar ook veel belangrijke voedingsstoffen. Zes boterhammen eten is dus helemaal geen probleem. Extra brood en fruit, als tussendoortje, is ook prima. Maar stop eens met al die zoete en vette, vaak calorierijke producten tussendoor."
Is het hippe eiwitdieet gezond of ongezond? Schutte: "Bekend is dat je van een eiwitrijke voeding wat gemakkelijker afvalt. Maar dan ook alleen maar wanneer je minder calorieën binnenkrijgt dan je nodig hebt. Als je naar het dokter Frank-dieet kijkt, levert dat veel minder koolhydraten dan een gezonde voeding. Wat gezonde voeding is? De Gezondheidsraad - het officiële adviesorgaan van de regering - vindt dat een gezonde voeding niet alleen uit eiwitten moet bestaan, maar ook uit vetten en koolhydraten. De raad adviseert een verhouding van 10 tot 25 procent eiwitten, 20 tot 35 procent vetten en zelfs 40 tot 70 procent koolhydraten. Die zitten vooral in volkoren producten, zoals brood en aardappelen. Wij adviseren dus: eet gevarieerd en gezond. De Schijf van Vijf is daarvoor een goede richtlijn. Negen van de tien mensen die te zwaar zijn vallen alleen daarmee al af."
Wordt zo'n afvalrace als van dokter Frank dan ontraden? "We zijn er genuanceerd over," zegt Schutte. "Je zou problemen kunnen krijgen met je stoelgang omdat je onvoldoende vezels binnen krijgt. Die zitten wél in een gezonde voeding. Tja, je mag van hem één stukje fruit in twee of drie dagen. Hij adviseert wel groente, maar we kunnen niet aannemen dat je voldoende vezels binnen krijgt. Dat zeggen wij dan ook eerlijk over dit dieet."
Het Voedingscentrum heeft de verschillende vermageringsdiëten op zijn site op een rijtje gezet. "Omdat er aan de meeste diëten wel wat schort. We willen waarschuwen voor het korte termijneffect en omdat je bij elk dieet wel iets gaat missen. Waarom zijn deze diëten een hype? Omdat 52 procent van de mannen en 47 procent van de vrouwen daadwerkelijk te zwaar is. Dus wil men afvallen. Mensen kiezen dan een dieet dat snel resultaat biedt. Ze vallen in een kort tijdbestek veel kilo's af en zijn dan trots op het resultaat. Maar dan stoppen ze omdat ze het gehaald hebben. Omdat ze het zich nu denken te kunnen permitteren, vervallen ze weer in hun oude eetpatroon. En weg is het resultaat."
Tenslotte wijst Patricia Schutte ook op het belang van gezond bewegen. "Voldoende beweging houdt je spiermassa in tact. Als je meer spieren hebt, verbrand je meer calorieën. Wie verstandig afvalt, verliest dus ook vrijwel geen spiermassa. Een gezonde leefstijl is gezond eten en gezond bewegen. Je hebt pas echt succes als je het goede gewicht behoudt, niet als je snel vermagert. En dat is vooral het doel van al die moderne diëten."