Reeds meerdere malen is er op deze plek door ons gewezen op nut en noodzaak van het berekenen van kostprijzen van de door u gemaakte producten.Gelukkig constateer ik dat steeds meer bakkers deze noodzaak ook zien en zich daar meer in (willen) verdiepen. De verder- gaande automatiseringstechnieken bieden ook steeds meer mogelijkheden kostprijzen goed te berekenen.
Kostprijscalculaties is iets wat ‘leeft’. Daar bedoel ik mee dat deze continu aan veranderingen onderhevig zijn. Indien één van de elementen van de calculatie verandert, dan heeft dit direct invloed op de hoogte van de kostprijs als geheel. Zonder de indruk te willen wekken een volledige cursus calculeren te beschrijven, wil ik wel graag even stil staan bij een aantal elementen van de kostprijs.
Inkoopprijzen
De inkoopprijzen zijn de laatste jaren aan grote schommelingen onderhevig. In 2007 stegen de meelprijzen explosief om daarna in 2009 weer flink te dalen. Op dit moment zijn er weer geluiden dat de oogsten tegenvallen en dat dit consequenties kan hebben voor de prijzen. De bakkers die de prijzen te laat en of te weinig verhoogden, zagen hun brutowinst wegzakken. De jaarrekeningen van 2009 laten gelukkig (vaak) weer een verbetering van de marge zien. De noodzaak om regelmatig de marges van uw producten te beoordelen zal duidelijk zijn.
Wat verder hierbij nog van belang is, is dat inkoopprijzen individueel tot stand komen. Hierdoor zijn prijsverschillen mogelijk. Schaalgrootte bepaalt vaak de scherpte van de prijs. Naar mijn mening ligt hier ook een rol voor de grondstoffenleveranciers om met name het kleinbedrijf hierbij te ondersteunen. Al of niet gepaard gaand met efficiëntere inkoop.
Loonkosten
Over loonkosten heb ik op deze plek al eerder geschreven. Voor de calculatie is van belang dat u inzicht heeft in de loonkosten per uur van uw medewerkers. In deze kosten moeten alle elementen zijn begrepen, dus inclusief vrije dagen, vakantietoeslag en sociale lasten. Maar ook inclusief een opslag voor improductiviteit. Op onze site vindt u een tool om deze loonkosten per uur eenvoudig uit te rekenen.
Om te weten hoeveel loonkosten u toe moet rekenen aan een charge, zult u ook de tijdsbesteding per charge moeten weten. Het zal u niet verbazen dat bij hogere charges de loonkosten per product dalen. Met beperkte investeringen is het soms mogelijk aanzienlijke loonkostenbesparingen te realiseren.
Energie
Een kostenpost die de laatste jaren de neiging heeft gehad sterk te stijgen, is de post energiekosten. Dit zien we terug in het percentage energie in de jaarrekening. Ook hier kunnen door investeringen soms leuke bedragen worden bespaard. Naast de directe besparing zijn er voor sommige investeringen ook subsidies te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan een extra Investeringsaftrek voor daartoe aangewezen investeringen in energiebesparende apparatuur. Raadpleeg uw leverancier. Tip: Als uw energierekening sterk stijgt of sterk afwijkt van collega’s, loont het wellicht de moeite om daartoe gespecialiseerde bedrijven een onderzoek te laten doen. Met het liberaliseren van de energiemarkt zijn de energie nota’s er niet overzichtelijker op geworden.Het kan zeker geen kwaad hier eens kritisch naar te (laten) kijken. Dezelfde liberalisering biedt anderzijds wel mogelijkheden redelijk eenvoudig over te stappen.
Centen of procenten?
Variabele kosten zijn kosten die evenredig met de omzet meestijgen, zoals grondstoffen, energie en verpakkingen. Vaste kosten daarentegen worden niet beïnvloed door de hoogte van de omzet. Denk aan huren, afschrijvingen, rente, etc. Het is van belang bij de kostprijscalculatie de vaste kosten uit te drukken in een bedrag per product. Dit kan door het totale bedrag te delen door de normaal te verwachten productieaantallen. In de praktijk zien we ook nog wel eens een opslag in de vorm van een percentage op de inkoopkosten en/of loonkosten. Een opslag in centen is wat lastiger te berekenen maar wel nauwkeuriger. De hoogte van deze opslag wordt namelijk niet beïnvloed door veranderingen in bijvoorbeeld de inkoopprijzen. Immers, als de inkoopprijzen in een periode dalen, zullen de overige kosten hierdoor niet veranderen. Indien dit wel gekoppeld is, zien we een geringere dekking van deze kosten en dus een minder resultaat.
Conclusie
Zoals gezegd, in een notendop enkele facetten van het calculeren. Calculeren is zeker niet eenvoudig en er komt meer bij kijken dan hierboven genoemd. Van belang is dat u zich bewust bent en blijft van het nut hiervan. Wij staan u hierbij graag terzijde.