Flan is een gerecht met een lange stamboom en vele gezichten. Het kan een dessert zijn maar ook een taart of een soort quiche. De flan als dessert of pudding is populair bij onze zuiderburen maar met name ook in Spanje en Portugal.
Het woord ‘flan’ en de vroegere vormen ‘flaune’ en ‘flaw’ zijn te herleiden tot het oude Franse woord ‘flaon’. Dit woord is op zijn beurt weer afkomstig van het Oud Hoogduitse ‘flado’, een soort platte koek. Van oudsher waren de Spaanse flaons een soort gebak dat vooral tijdens Pasen werd geserveerd. Tegenwoordig worden ze het hele jaar door gegeten. Ze zijn rond of halfrond van vorm en gevuld met een mengsel van kaas. Zoete flaons worden nu gezoet met suiker, maar vroeger werd honing gebruikt. De eerste vermelding van dit gebak stamt uit maar liefst 1252!
Omstreeks 1350 maakte Guillaume Tirel, de Franse chef van koning Philip van Valois, deze heerlijkheden voor zijn vorst.
In die dagen was de flan niet per se een dessert. Het kon ook een taart of soort quiche zijn, gevuld met gevogelte of vis. De middeleeuwse flans werden vooral klaargemaakt tijdens de Vastenperiode. Ze werden dan gevuld met snoek of karper en gekleurd met saffraan.
In onze contreien is flan in de eerste plaats een dessert gemaakt van eierdooiers en melk, een soort eiervla. In Frankrijk wordt dit product ‘crème renversee’ genoemd.
Flan Bresilienne
Het bijgaande recept is voor Flan Bresilienne en is afkomstig uit België. In Franse culinaire naslagwerken duidt de term ‘bresilienne’ op een bereiding met ananas en rum. In België daarentegen verwijst ‘brasilienne’ naar een bruin strooisel van gebroken nootjes waarmee taarten en ijscoupes worden versierd.
Bron: ‘Gebak met geschiedenis’ door Robert Inghelram. Het boek verscheen bij Uitgeverij Davidfonds/Leuven, 2013.
Recept Flan Bresilienne
Ingrediënten
- • 1 kopje witte suiker
- • 3 eieren
- • 1 (400 g) kan gezoete gecondenseerde melk
- • 1 (355 g) kan gecondenseerde melk
- • 1 eetlepel vanille-extract
Werkwijze
1. Verwarm de oven voor op 175 ºC
2. Smelt de suiker tot een vloeibare, goudkleurige substantie in een middelgrote pan op matig laag vuur. Giet voorzichtig de hete siroop in een ronde glazen ovenschaal. Zet opzij.
3. Klop de eieren in een grote kom. Voeg de gezoete gecondenseerde melk, de gewone gecondenseerde melk en de vanille toe en klop dit tot een gladde massa. Giet het eimengsel in de ovenschaal. Dek af met aluminiumfolie.
4. Bak in de voorverwarmde oven gedurende 60 minuten. Laat volledig afkoelen. De vorm met de afgekoelde flan in warm water zetten om hel lossen te vergemakkelijken en daarna omkeren op een bord
- Bron: www.allrecipes.com
- Met dank aan Nederlands Bakkerijmuseum Het Warme Land
Kostprijsberekening voor flan
Met dank aan Flynth
grondstof | gewicht in gr. | prijs per kg. | prijs per recept |
witte suiker | 1.000 | € 1,06 | € 1,06 |
ei | 1.500 | € 1,68 | € 2,52 |
gezoete gecondenseerde melk | 4.000 | € 1,06 | € 4,24 |
gecondenseerde melk | 3.500 | € 1,06 | € 3,71 |
vanille suiker | 100 | € 3,95 | € 0,40 |
prijs per recept | € 11,93 | ||
bruto gewicht | 10.100 | ||
verwerkings- + inbakverlies 10% | 1.010 | ||
netto gewicht | 9.090 | ||
gebakken gewicht per | 909 | ||
uitkomst | 10 | ||
grondstof kostprijs per stuk | € 1,19 | ||
directe arbeidsminuten halffabrikaat | 0 | ||
directe arbeidsminuten per recept * | 50 | ||
directe arbeidsminuten per stuk | 5,0 | € 0,48 | € 2,40 |
totaal directe kosten per st. | € 3,59 | ||
opslag indirecte kosten | 110% | € 3,95 | |
€ 7,54 | |||
winstopslag | 10% | € 0,75 | |
€ 8,30 | |||
btw | 6% | € 0,50 | |
gecalculeerde prijs | € 8,80 | ||
verkoopprijs incl. btw | € 9,00 | ||
verkoopprijs excl. Btw | € 8,49 | ||
Bruto winst in €. | € 7,30 | ||
Bruto winst in % | 85,96% | ||
verkoop per week | 10 | ||
verkoop opbrengst per week excl. Btw | € 84,91 | ||
bruto winst in €. per week | € 72,98 | ||
directe arbeidsminuten * = | Minuten tot en met het bakken. Alleen de blauwe velden invullen. |