Brood- en banketbakkers volgden van oudsher de lente- en Paassymboliek en vervaardigden met kloeke hand en commerciële geest Paasbroden, eiergebak, schuimeieren, eierkoeken en eieren van chocolade, nougat, marsepein en ander suikerwerk. Ook in tal van spelletjes en spelen speelde het ei een rol: eierophalen, eiertikken, eierzoeken en het massaal eten van eieren, soms zelfs in wedstrijdvorm.

Vruchtbaarheidssymbool

Eieren en dieren als hazen en konijnen staan symbool voor de vruchtbaarheid en het ontluiken van de natuur. Al in het verre verleden werden in Griekenland, Perzië en Egypte eieren gekleurd voor het lentefeest. Vermoedelijk is dit gebruik door de Kruisvaarders in de loop van de Middeleeuwen overgewaaid naar West - Europa. De rood gekleurde eieren stonden voor de middeleeuwse gelovige symbool voor het bloed dat Christus geofferd had.

Kostbare eieren

In het Parijs van de 13^e eeuw stortte de goegemeente zich na het kerkbezoek enthousiast op het zoeken naar gekleurde paaseieren. En aan het hof van Lodewijk XV ontvingen alle hovelingen rond Pasen eieren die door beroemde schilders als Watteau waren beschilderd. Dit kostte de Franse staatskas jaarlijks overigens een bedrag van 3.00.000 Francs.

Een rijke dame uit London ontving in 1798 van haar minnaar een reuze- Paasei van 3 meter hoog en 6 meter in omvang met een totaal gewicht van een slordige 500 kilo. Het ei was gemaakt van chocolade en gevuld met kostbare cadeaus en honderden kilo’s bonbons.

Eyergâren

In enkele streken van ons land werd vroeger ook het ‘eyergâren’ beoefend. Als het Paasmaandag was schaarde het hele dorp zich langs de weg om te kijken naar de eiergaarder. De herbergier bracht een mandje met 12 eieren, zette het op de weg neer, legde ‘twaelf voet van daar het eerste ei, nog twaelf voet verder het tweede’ enz. totdat hij alle eieren had uitgelegd.

Intussen trok de eiergaarder zijn jas uit om zich vlugger te kunnen bewegen, want hij moest al die eieren, één voor één, weer in het mandje leggen, terwijl zijn makker heen en weer naar een andere herberg liep en een briefje meebracht als bewijs dat hij daar geweest was. Degene die het eerst zijn taak had volbracht won de eieren.

De herbergier bracht daarna nog een korfje met eieren en terwijl hij die op dezelfde wijze uitlegde brachten zijn meid en knecht een tobbe vol water. Hierin dreef een appel. De boerenknecht liet zich de handen op de rug binden waarna het volgende spel begon:

De eiergaarder aan het lopen om zijn eieren en de ander, met het gezicht in de tobbe, aan het happen naar de appel. Die appel moest zijn opgegeten voordat de tegenpartij de eieren had verzameld.

Eieren als betaalmiddel

In tijden dat er weinig geld in omloop was dienden eieren als betaalmiddel. Zo vertelt Leeghwater in zijn ‘Kleine Chronycke’ dat midden 16^e eeuw het maalloon van een zak graan een oortje bedroeg. Maar de mensen konden volgens Leeghwater ‘dickwils geen oortjen bij malkander versamelen, en moesten eijeren uyt het nest nemen om het maelloon daarmede te betalen’.

In Zweeloo werd vroeger in de kerk geen klinkende munt van de kerkgangers gecollecteerd. In het portaal van de kerk was een eierrek opgehangen, waarop voor de kerk en de armen eieren werden geofferd. De eieren werden door de kerkmeesters op de markt te Coevorden verkocht. Jongelui gaven elkaar graag Paaseieren cadeau: het ei was immers ook het symbool van liefde en huwelijksgeluk.

Recept voor Eierkoek

De eierkoek is een ronde koek van beschuitdeeg met een licht bollende bovenkant. Er zijn schep- en spuit eierkoeken. Het beslag voor schepeierkoeken wordt met een grote lepel op de bakplaat geschept en het beslag voor spuiteierkoeken wordt met behulp van een spuitzak op de bakplaat gespoten. De eierkoek is een product met een heel eigen karakter dankzij de luchtige, haast donzige structuur. De eierkoek wordt vooral gegeten in het weekend bijvoorbeeld tijdens het ontbijt of de lunch besmeerd met een laagje boter op de vlakke onderkant. Of onbesmeerd als tussendoortje bij de koffie of thee.

Samenstelling: voor 30 stuks

• 300   gr      ei
• 75     gr      eidooier
• 190   gr      basterdsuiker
• 185   gr      kristalsuiker
• 23     gr      citroenrasp
• 375   gr      bloem
• 3       gr      ammoniumcarbonaat

Productie

De bakplaat licht invetten en bestuiven met bloem. Ei, eidooier, suiker en citroenrasp al roerende au bain marie verwarmen tot 25 ºC. Het geheel vervolgens opkloppen, niet te luchtig. De bloem door het mengsel spatelen. In een spuitzak brengen met een gladde spuit Ø 10 mm en op de plaat ronde bolletjes (doppen) spuiten. Eventueel decoreren door te bestuiven met roggebloem en bakken in en oven van 230 ºC tot de eierkoeken licht goudbruin zijn. Enkele minuten na het bakken de koeken lossteken en laten uitwasemen.

Met dank aan Nederlands Bakkerijmuseum Het Warme Land

Kostprijsberekening voor eierkoeken

Met medewerking van Flynth. Alleen de blauwe velden invullen.