Op 27 juli vindt in Londen de opening plaats van de Olympische Spelen. In 1928 was Amsterdam gastheer van het mondiale sportfestijn. Voor de Mokumse banketbakkers was dit reden om via een wedstrijd een Olympisch koekje, een gebakje en een taart te introduceren.
Olympiadekoekje
De inzendingen werden in november ’27 beoordeeld door een deskundige jury. Er waren 21 inzendingen binnengekomen voor een Olympiade koekje. De jury had aanvankelijk met name oog voor een luchtig baksel dat was gemaakt door bakker N. Cohen. Dit bestond uit een rondje van boterdeeg, met daarop een gespoten soesje en daarop weer een rondje boterdeeg. Een mooi gelukt banketwerk maar niet geschikt voor massaproductie, aldus de jury.
Het was bakker Ernstman die er als winnaar uit de bus kwam met koekje nummer 2: een langwerpig model van boterdeeg, belegd met plakje amandelgebak. Het koekje voldeed volgens de jury aan alle criteria: het was niet bewerkelijk, goed te verpakken en bleef lange tijd goed.
Discuswerper
Het kostte de juryleden vervolgens aanzienlijk meer moeite een Olympiadetaart te kiezen. Zo was er een discuswerper van marsepein die veel aandacht trok mede vanwege de bijgeleverde vorm van gips.
Een ander gebak was zeer verfijnd gemaakt met een soort spekkoek en bijbehorende kruiden. Echter: de afbeelding had geen relatie met sport of Olympiade en viel daardoor buiten de boot.
Uiteindelijk koos men voor de nummers 11 en 16 (taart en gebak) en wat bleek bij het openen van de envelop met de namen van de maker: weer Ernstman!
De taart was gemaakt van een ‘mollig’ quadrille gebak, ongevuld, aan de kanten met abrikozenmoes bestreken en afgemaakt met gesnipperde, gebruinde amandelen. Bovenop een dunne plak marsepein die kon worden gedecoreerd met behulp van een sjabloon en cacao of couverture.
De taart kon naderhand worden geleverd in 3 soorten met bijbehorende verpakkingen, waardoor het mogelijk was deze Olympische lekkernij naar alle delen van de wereld te sturen.
De bakproducten van bakker Ernstman werden tijdens de Olympische Spelen van 1928 door alle Amsterdamse banketbakkers verkocht in een fraaie oranje verpakking met daarop, in zwart een afbeelding van een discuswerper en het woord ‘Olympiade’.
Een mooi voorbeeld van eendrachtige samenwerking en handelsgeest!
Recept Olympiade gebak 1928
- 5 pond spijs
- 40 eierdooiers
- 15 eiwitten
- 3 ons meel
- 2 ons boter (voor haksel)
Dit beslag wordt als kapsel gebakken waaruit men dan de gewenschte maat voor de verpakking kan snijden. Daarop komt het marsepeinvlak, met schabloon, welk sportfiguur voor de beide verpakkingen kan dienen.
Recept Olympiade koekjes
Voor het zanddeeg:
- 1 pond poedersuiker
- 2 pond boter
- 2 ½ pond meel
- Vanille
Hiervan repen bakken en deze bestrijken met abrikozenmoes. Beleggen met geribbelde repen van oranje marsepein. Op maat snijden en stempelen met Olympiade.
Recept Olympiade gebakjes 10 of 15 cent
Gekartelde vormen fonceeren met korst, op den bodem een laagje frambozenmoes, daarna vullen met frangipane, en bovenop een weinig victoriabeslag; bestuiven met poedersuiker en er overheen leggen een reepje oranjemarsepein waarin gestempeld ‘Olympiade’.
Frangipane
6 ons boter met 12 eieren luchtig roeren, daarna 2 pond amandelen met 2 pond suiker luchtig droogdraaien, tot drooggemalen en vervolgens alles dooreen mengen met een weinig citroensap.
Met dank aan Nederlands Bakkerijmuseum Het Warme Land in Hattem
Kostprijsberekening Olympiadegebak
grondstof | gewicht in gr. | prijs per kg. | prijs per recept |
amandelspijs | 5.000 | € 4,14 | € 20,70 |
eidooiers | 1.600 | € 3,35 | € 5,36 |
eiwitten | 900 | € 1,55 | € 1,40 |
bloem | 600 | € 0,55 | € 0,33 |
roomboter | 400 | € 3,76 | € 1,50 |
marsepein | 1.900 | € 4,50 | € 8,55 |
prijs per recept | € 37,84 | ||
brutogewicht | 10.400 | ||
verwerkings- + inbakverlies 10% | 1.040 | ||
netto gewicht | 9.360 | ||
gebakken gewicht per stuk | 500 | ||
uitkomst | 19 | ||
grondstof kostprijs per stuk | € 2,02 | ||
directe arbeidsminuten per recept * | 50 | ||
directe arbeidsminuten per stuk | 2,7 | € 0,47 | € 1,26 |
totaal directe kosten per st. | € 3,28 | ||
opslag indirecte kosten | 110% | € 3,60 | |
€ 6,88 | |||
winstopslag | 10% | € 0,69 | |
€ 7,57 | |||
btw | 6% | € 0,45 | |
gecalculeerde prijs | € 8,02 | ||
verkoopprijs incl. btw | € 8,50 | ||
verkoopprijs excl. Btw | € 8,02 | ||
Bruto winst in €. | € 6,00 | ||
Bruto winst in % | 74,79% | ||
verkoop per week | 19 | ||
verkoop opbrengst per week excl. Btw | € 150,11 | ||
bruto winst in €. per week | € 112,27 | ||
directe arbeidsminuten * = | minuten tot en met het bakken. | ||
met dank aan Flynth | |||
alleen de blauwe velden invullen |