Carnaval staat weer voor de deur! Behalve worstenbroodjes en nonnenvotten zal er weer volop eieren met spek worden gegeten evenals blini’s en gewonnen broden. We hebben het in deze serie artikelen vorig jaar al gehad over de worstenbroodjes als populair Carnavalsvoer.

We willen er daarom ditmaal niet teveel woorden nu aan wijden maar kunnen niet voorbij aan de Bredase rapper Tjerkova, oftewel Tjerk de Haas. Als groot liefhebber van worstenbroodjes liet hij enkele jaren geleden een tatoeage op zijn onderarm zetten waarop het broodje in vol ornaat te zien is. ‘In het worstenbroodje is alles te vinden wat ik ben. Lekker, simpel en gezelligheid.’

Gewonnen brood

Tijdens de Carnavalsperiode speelt het zogenoemde ‘gewonnen brood’ in Wallonië een belangrijke rol. Gewonnen brood (pain doré of pain perdu) is beschuit van fijne, witte bloem, gedoopt in melk en eigeel dat in de pan wordt gebakken. Vergelijkbaar met onze wentelteefjes dus. Soms wordt, in plaats van beschuit, ook oud brood gebruikt. De gebakken sneden worden doorgaans bestrooid met bruine suiker. In de carnavalstijd weerklinkt overal in Wallonië het lied:

Voilá les carnavals

Vous aurez du pain doré

Eieren met spek

In Sint Geertruid kende de jeugd een traditie die bekend stond als ‘krap- vraoge’. De oorsprong ervan is niet bekend maar het gebruik ging vele decennia terug. Na schooltijd verzamelde de jeugd zich in groepen, ieder gewapend met een gaffel en met grote korven. Daarna trokken ze van huis tot huis en van boerderij tot boerderij waar het volgende lied werd gezongen:

• Ei stukske spek

• dat is neet veul
• enne staol en nog dan enne staol

enne pannekook dao tusse

De bewoners hingen daarop als beloning een stuk spek aan de gaffel en vleiden enkele eieren in de manden en korven. Als de rondgang was beëindigd begon het tweede bedrijf van het feest; het bakken van eieren met spek. Kortom een flinke smulpartij voordat de Vastentijd aanbrak.

Blini’s

De blini’s zijn voor de Russen en Slavische volken wat de pannenkoeken zijn voor ons. Vooral in de laatste week van Carnaval werden en worden ze geserveerd van Sint Petersburg tot Moskou en Boekarest. Per land varieerde de manier waarop de blini’s werden bereid. De meest beroemde blini’s waren degene die aan het hof van Roemenië werden opgediend.

Recept blini’s

• 200 gr. tarwemeel
• 60 gr. geklaarde boter
• 20 gr. biergist
• 10 gr. zout
• 125 gr. room
•    2 eieren
•    3 deciliter melk

Bereiding van het beslag

Men begint met de gist in een terrine te doen en men lost ze op met lauwe melk, waarin men het zout heeft opgelost. Vervolgens mengt men er het gezifte meel door, dekt de terrine met een linnen doek en zet haar op een warme plaats te rijzen, totdat de hoeveelheid verdubbeld is; men moet rekenen, dat 2½ à 3 uur ongeveer nodig is om het deeg naar eis te laten rijzen. Als het deeg genoeg gerezen is, werkt men er 2 dooiers van eieren in, de geklaarde boter, de 2 witten van ei, geklopt tot sneeuw, en ten slotte de geklopte room. Men dekt vervolgens de terrine, die men weer op een warme plaats zet, waar men haar laat staan, totdat het beslag weer begint te rijzen, waarvoor ½ uur voldoende is.

Het bakken van de blini’s

Om de blini’s te bakken bedient men zich van kleine pannen zonder steel, van 8 à 10 cm. in diameter en met slechts een diepte van 1 à 2 cm. Daar het moeilijk is om bij ons deze speciale pannen te krijgen, kan men zich om de blini’s te bakken ook bedienen van kleine vuurvaste schotels.

Alvorens tot het bakken over te gaan, begint men met een weinig boter te klaren, waarmee men het inwendige van de schotels bestrijkt; vervolgens giet men het beslag erin, zodat de bodem van de schotel ermee bedekt is.

Naarmate de schotels gevuld zijn, zet men ze in een oven van middelmatige hitte. Men laat ze zo bakken, totdat het onderste gedeelte van het deeg kleur heeft. Men licht dan de blini’s met de punt van een mes op, keert ze ondersteboven en zet ze dan weer in de oven, opdat de blini’s aan beide zijden even gaar worden.

Om de blini’s op te dienen

Naarmate dat iedere blini gaar is, neemt men de schotel uit de oven en neemt de blini’s eruit, vervolgens legt men de ene op de andere op een warme schotel, die men zo op tafel zet, waarbij men een sauskom geeft, gevuld met room van zoete melk.

Opmerking

Deze manier van toebereiding is zeker die, welke het meest in de smaak zal vallen, want in Rusland bestrooit men ze met gehakte, hard gekookte eieren, sardines of gehakte pekelharing en men dient er afzonderlijk kaviaar bij.

Zoals men hieruit kan zien, zijn de blini’s niet, zoals de pannenkoekjes of flensjes, te rekenen onder de gesuikerde tussengerechten; ook dient men ze gewoonlijk bij het begin van de maaltijd.

Bron: De Banketbakker 3e jg. no. 46, 11 mei 1898

De blinis (Russisch tussengerecht) door F. Barthelemy

Verder brongebruik:

Folklore in St. Geertruid, Nieuwe Limburger 1957

“Broajster” Marieke Stevens in het zilver

Met dank aan Nederlands Bakkerijmuseum Het Warme Land

Kostprijsberekening voor blini's

Met medewerking van Flynth.