Nederlandse bakkerijen nemen ‘eierkoeken’ niet terug

22 augustus 2017

In Groot-Brittannië werden direct na de eerste fipronil-berichten al producten waarin eieren verwerkt zijn uit de schappen gehaald. Frankrijk volgde vorige week met wafeltjes. Deze week haalt Lotus Bakeries zeven soorten koekjes terug uit Belgische winkels. In drie landen worden maatregelen genomen, die in Nederland tot op heden niet nodig zijn. Hoe kan dat? We vroegen het na.

Door Cécile Janssen - Foodlog

Volgens Suzanne Rotteveel van de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) besluiten fabrikanten zelf of ze producten waarin eieren verwerkt zijn al dan niet terughalen zolang de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) geen reden ziet om die producten uit de handel te nemen. Dat doen de fabrikanten op basis van de opgestelde lijsten met besmette eieren en een rekenmodel om het fipronil-residu in het eindproduct te bepalen. Eindproducten die boven de wettelijke normering van 0,005 mg per kg product uitkomen, worden uit de handel genomen.

De FNLI stelde vorige week de volgende verklaring op:

Eerder heeft de FNLI geconstateerd dat producten met ei erin verwerkt veilig te eten zijn. Dat geldt nog steeds, ook na de recent uitgevoerde controles door de industrie en handhaving van de richtlijnen door de NVWA. Tot op heden zijn er geen levensmiddelen met fipronil aangetroffen die een risico voor de volksgezondheid kunnen vormen.

Strenge controles hebben de afgelopen weken geleid tot het uit de handel nemen van eieren met een te hoog gehalte aan fipronil. Deze kunnen niet meer worden gebruikt voor verwerking in andere producten. Al eerder stelde tracering van eieren met een te hoog gehalte aan fipronil levensmiddelenfabrikanten in staat deze te blokkeren voor verdere verwerking.

De Nederlandse levensmiddelenindustrie geeft de hoogst mogelijke prioriteit aan voedselveiligheid en werkt met alle partijen samen om deze te kunnen blijven waarborgen.

De gevaarlijke eieren - waarin fipronil helemaal niet mag voorkomen volgens de Nederlandse wet - zijn dus uit de omloop gehaald en kunnen niet meer worden verwerkt.

En hoe zit het houdbare producten waarin al eerdere partijen eieren zijn verwerkt, zoals bijvoorbeeld koekjes en mayonaise? In Engeland werden verse eisandwiches uit de handel genomen, terwijl in Frankrijk op last van de overheid verpakte wafels uit de winkelschappen moesten worden gehaald.

Onze voedselveiligheidsautoriteit NVWA schrijft er het volgende over: "De NVWA ziet erop toe dat het bedrijfsleven producten waarin eieren zijn verwerkt met een te hoog fipronilgehalte terughaalt. Wij ondersteunen hen daar waar mogelijk door gegevens te verstrekken. Daarnaast neemt de NVWA zelf steekproeven van producten die in de schappen liggen. De concentraties fipronil die door het bedrijfsleven tot nog toe zijn aangetroffen in producten waarin eieren zijn verwerkt, zijn niet gevaarlijk voor de volksgezondheid. Bij een normale portie van bijvoorbeeld eierkoek, mayonaise of eiersalade waarin fipronil is aangetroffen, wordt geen enkel gezondheidsrisico verwacht. De berekende hoeveelheden laten zien dat de porties of portiegroottes zelfs vele malen hoger kunnen zijn zonder dat er sprake is van een gezondheidsrisico."

Verwarrend door verschillen in handhaving

Ook onze overheid en handhaver NVWA houden de zaak dus in de gaten, maar hebben - anders dan de Fransen - nog geen goede reden gezien om producten terug te laten halen. Natuurlijk mogen fabrikanten wel zelf besluiten terug te roepen, zoals dat ook gebeurde door het Belgische bedrijf Lotus Bakeries. Dat roept overigens geen koekjes terug; consumenten kunnen koekjes die ze al in huis hebben niet naar de winkel terugbrengen. Lotus Bakeries haalt alleen uitgeleverde koekjes terug uit winkels om te voorkomen dat er nog meer in omloop komen. Uit voorzorg, wordt dat genoemd; en niet omdat het moet van voedselveiligheidsautoriteit of omdat de gezondheid gevaar loopt van mensen die de koekjes thuis in de kast hebben.

Dat laatste maakt het verwarrend voor consument. In Nederland blijft daarom alles in de schappen zolang er geen goede reden wordt gevonden om producten terug te roepen. De Franse overheid maakte wel een lijst bekend met 'foute' koekjes (officieel: 'produits retirés, 'teruggehaalde producten''; ook in Frankrijk gaat het om een terughaal- en geen terugroepactie uit voorzorg), terwijl die producten volgens de redeneringen van de FNLI en NVWA best in de schappen kunnen blijven liggen. Voor extra verwarring zorgt het feit dat 18 van de 20 koekjes op de Franse lijst van Nederlandse fabrikanten afkomstig zijn. De Nederlandse toxicoloog Martin van den Berg en zijn Belgische collega Jan Tytgat legden hier onlangs uit dat zulke verwarring het gevolg is van ongecoördineerd Europees beleid, zodat ieder land zijn eigen vorm van handhaving toepast.

Altijd op de hoogte blijven?