John en Frans van bakkerijgrondstoffenproducent Dossche Mills zijn door ministerie van SZW tot TOP-team gekroond. De twee mannen zetten zich als preventiemedewerker en veiligheidscoach in om lichamelijke overbelasting in de industrie te voorkomen.
Twee op de vijf werknemers in Nederland hebben te maken met lichamelijke belasting op het werk, zoals zwaar tillen, bukken of veel in dezelfde houding werken. In totaal lijden 460.000 werknemers daardoor aan een beroepsziekte aan hun rug, arm, nek, schouder, knie of heup, zo blijkt uit cijfers van TNO. Klachten door lichamelijk belastend werk leiden jaarlijks tot 7 miljoen verzuimdagen en een kostenpost voor werkgevers van 1,5 miljard euro, nog los van de zorgkosten.
Om lichamelijke belasting in de industrie tegen te gaan vormen John en Frans samen een TOP-team. Ze werken niet alleen nauw samen, maar ook volgens de TOP-strategie. Zo pakken ze samen lichamelijke belasting aan.
TOP-team
Preventiemedewerker John begon 43 jaar geleden als monteur bij Dossche Mills. Als preventiemedewerker gebruikt John niet alleen zijn eigen ervaring, maar schakelt hij ook anderen in: “Binnen het bedrijf heb ik alle teams gevraagd een veiligheidscoach te kiezen. Ik loop veel rond, maar kan niet overal tegelijk zijn, zeker niet in zo’n groot gebeuren als dit dat volcontinu draait.”
Frans is één van die veiligheidscoaches: “Ik ben als procesoperator verantwoordelijk voor een gedeelte van het productieproces en sinds maart ben ik ook veiligheidscoach.” Samen werken de mannen volgens de TOP-strategie. TOP staat voor technische maatregelen, organisatorische maatregelen en persoonlijke maatregelen. Met deze maatregelen pakken ze lichamelijke belasting in de meelfabriek aan. En dat maakt ze een TOP-team.
Sjouwen met zakken
John doet zijn best om zoveel mogelijk technische oplossingen te bieden: “‘In de fabriek en in het laboratorium hebben we het meest te maken met tillen en dragen. Onze taplijnen zijn geautomatiseerd, waardoor we veel minder handmatig met zakken van 20 tot 25 kilo sjouwen.”
Om zware rolcontainers te verplaatsen werd een mover aangeschaft. Maar John ontdekte dat deze nauwelijks werd gebruikt, omdat het met de mover meer tijd kostte om de containers te verplaatsen, waardoor ook de vrachtwagenchauffeurs langer moesten wachten. Dan zijn er organisatorische maatregelen nodig: “We kijken nu of we dat gebied anders kunnen inrichten, zodat de rolcontainers dichter bij de vrachtwagens opgeslagen worden. Soms moet je verder kijken: alleen hulpmiddelen aanbieden is niet genoeg.”
Werkhouding
Ook persoonlijke maatregelen vinden John en Frans belangrijk. “Training in werkhouding bijvoorbeeld. Daar zijn we de afgelopen jaren druk mee bezig geweest, samen met een extern bureau. Daarbij werd uitgelegd wat er mis was, wat de gevolgen kunnen zijn en hoe het anders kan. Daar moet je mensen op blijven attenderen, want anders vallen ze terug in oude gewoontes. De coaches op de werkvloer, helpen me daarbij. Komen ze er onderling niet uit, dan komen ze naar mij.”
Tot slot heeft Frans nog een tip om tot een constructief gesprek te komen op de werkvloer: “Kom je een collega tegen die niet werkt volgens de geldende procedures, probeer het niet op een autoritaire manier op te lossen. Dat wil nog wel eens verzanden in een onproductieve discussie. Spreek ze aan op een losse manier, niet als een betweter. En spreek ook je waardering uit aan degene die zich aanpast aan de nieuwe situatie.”
Hoe TOP werk jij?
Het TOP-team van John en Frans maakt onderdeel uit van de campagne: Hoe TOP werk jij? Pak lichamelijke belasting aan! Deze campagne tegen lichamelijke over- en onderbelasting is door staatssecretaris Bas van 't Wout van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op woensdag 28 oktober gelanceerd.
Staatssecretaris van 't Wout vindt het belangrijk dat er door middel van de campagne extra aandacht wordt besteed aan lichamelijke belasting: “Vele duizenden Nederlanders krijgen last van hun lichaam door het werk. Met name in de bouw, industrie, zorg, land- en tuinbouw en vervoer en opslag is dit een probleem. De coronacrisis vraagt bovendien extra veel van werkenden. Denk aan de zorgmedewerkers, maar ook aan alle thuiswerkers. Bij die laatste groep ligt een verkeerde houding of te weinig lichaamsbeweging op de loer. Extra aandacht voor de risico’s van lichamelijke overbelasting of juist onderbelasting is daarom zeker nu op zijn plaats. Ik wil samen met werkgevers en werknemers werken aan risicobewustzijn en preventie. Omdat voorkomen zo veel beter is dan genezen.”
Naast voorlichtingsactiviteiten wordt aan werkgevers en brancheorganisaties een online toolbox met gratis hulpmiddelen en instrumenten ter beschikking gesteld. Werknemers kunnen zelf via een online test in vijf minuten in kaart brengen welke risico’s zij lopen op lichamelijke belasting, waarna ze doorverwezen worden naar voor hen relevante hulpmiddelen en adviezen. Deze test is te vinden op www.hoetopwerkjij.nl.