De smaak van Amsterdam - 700 jaar stedelijke eetcultuur

24 februari 2020

Wat betekent ‘de smaak van Amsterdam?’ Ruim een halve eeuw geleden dacht dagblad De Tijd deze vraag te kunnen beantwoorden: ‘Hartig en zoet, gepekeld of zachtzuur’. Het typische Amsterdamse broodje bevestigde deze aanname. Belegd met kroket, warm vlees of halfom, kwam deze lekkernij vooral uit lunchrooms, broodjeswinkels, automatieken en de FEBO. De Amsterdamse eetcultuur bestaat echter uit meer soorten voedsel, en gaat ook veel verder terug, stellen de zes auteurs van het boek ‘De smaak van Amsterdam, 700 jaar stedelijke eetcultuur.’

“Ze behelst net zo goed laatnegentiende-eeuwse kookcursussen en middeleeuwse bierrecepten, als eenvoudige zeventiende-eeuwse herbergmaaltijden en chique achttiende-eeuwse dinertjes aan huis.” Gebruik makend van kranten, tijdschriften, reisbeschrijvingen, kookhandschriften, maar ook recente archeologische vondsten bij de bouw van de Noord-Zuid lijn, concluderen de auteurs dat de eet-en drinkgewoonten van de elite helemaal niet allesbepalend waren in het ontstaan van de Amsterdamse eetcultuur.

Minderheden als Duitse brouwers, Indische dames, Joodse broodjessmeerders en hangjongeren zijn allemaal deels verantwoordelijk voor de Amsterdamse eetcultuur, zoals we die kennen in de 21e eeuw. Niet alleen werpt ‘De smaak van Amsterdam - 700 jaar stedelijke eetcultuur’ licht op de culinaire geschiedenis van Amsterdam, ook vanuit sociaalwetenschappelijk perspectief is het boek interessant. Begrippen als sociale klassen, globalisering en identiteitsvorming blijken verweven met de eet- en drinkgewoonten van de Amsterdammers. Zo start het boek met een hoofdstuk over de import, productie en consumptie van middeleeuws Amsterdams bier. Het boek sluit af met een hoofdstuk over de ‘tentoonstelling van voedingsmiddelen’, gehouden in 1887 waarin de nieuwste snufjes op het gebied van voeding te vinden waren, en een artikel van Lenno Munnikes over het buitenshuis eten in het Amsterdam van de twintigste eeuw. Een tijd waarin de keurige broodjeszaken worden verruild voor een vette hap uit de muur.

Kortom: een uitstekend boek voor de lezer die geïnteresseerd is in het ontstaan en de ontwikkeling van een eetcultuur. Ook voor de lezer die meer wil weten over de geschiedenis van Amsterdam is dit boek een aanrader. Door de vele verwijzingen en foto’s, zowel in kleur en zwart-wit, is het boek uitermate geschikt voor sociologisch en culinair onderzoek.

Dit boek is te koop in Amsterdamse boekhandels zoals Stadsboekwinkel, Kookboekhandel, Athenaeum en te
bestellen via: amstelodamum@spabonneeservice.nl.

Titel: De smaak van Amsterdam - 700 jaar stedelijke eetcultuur | ISBN: 9789082932218 | Prijs: € 24,95

Altijd op de hoogte blijven?