Het incasseren van geldvorderingen is van groot belang. Hoe langer een vordering open blijft staan, hoe groter de kans dat er uiteindelijk niet wordt betaald. Iedere schuldeiser (crediteur) probeert dan ook zoveel mogelijk zekerheid te krijgen dat de schuldenaar (debiteur) aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Afhankelijk van de situatie biedt de wet hiervoor een aantal mogelijkheden.
- DOOR KEES SMIT
- Recht van retentie
Dit wettelijke recht geeft de crediteur de mogelijkheid om zaken van de debiteur net zo lang onder zich te houden totdat de rekening is betaald. Als u uw deegmachine ter reparatie bij een reparateur heeft gebracht, dan mag hij de deegmachine net zo lang vasthouden totdat u de hele rekening heeft betaald. Het recht van retentie is een heel sterk recht. Zelfs als de debiteur failliet gaat of de spullen doorverkoopt aan een ander, hoeft de crediteur de spullen niet af te geven zolang de rekening niet is betaald. Het recht van retentie eindigt zodra de kosten betaald zijn. Het recht eindigt ook als de crediteur de zaken uit handen geeft. Blijft de rekening dan toch nog onbetaald, dan kan de crediteur niet opnieuw het recht uitoefenen voor dezelfde schuld.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
Hiervan is sprake als een crediteur meer dan één debiteur heeft voor dezelfde schuld. Hij heeft dan de keuze wie van de debiteuren hij voor de volledige schuld aanspreekt. Voor de crediteur is de hoofdelijke aansprakelijkheid van zijn debiteuren gunstig. Hij kan kiezen bij wie hij de vordering indient en zal de meest kapitaalkrachtige debiteur uitzoeken. Bovendien hoeft hij slechts één keer een vordering in te stellen. Als u samen met een collega een bedrijfspand koopt en daarvoor een hypotheek afsluit, bent u doorgaans beiden hoofdelijk aansprakelijk.
Borgtocht
Bij een overeenkomst van borgtocht kan een ander persoon dan de debiteur aangesproken worden door de crediteur. Als de debiteur niet betaalt, moet de andere persoon (de borg) betalen. Is er sprake van meerdere borgen voor dezelfde schuld, dan is er hoofdelijke aansprakelijkheid van de borgen. Dat betekent dus dat de crediteur, als de debiteur zijn verplichtingen niet nakomt, zelf mag kiezen wie van de borgen hij zal aanspreken voor de schuld.
Verkoop met eigendomsvoorbehoud
Als een verkoper een eigendomsvoorbehoud maakt, betekent dit dat de koper pas eigenaar wordt als hij alles heeft betaald. De zaken die onder het eigendomsvoorbehoud vallen, zijn wel al bij de koper. De koper is dus houder van de spullen. Komt de koper zijn verplichtingen niet na (hij betaalt niet of niet meer) dan kan de verkoper de spullen terughalen. Hij doet dat als eigenaar en heeft daardoor een sterke positie. De spullen zullen door het gebruik in waarde verminderd zijn en de waardevermindering zal door de koper vergoed moeten worden. Dus als een koper het zover laat komen dat de verkoper gebruikmaakt van zijn recht, dan staat de koper met lege handen en zal hij ook nog een vergoeding moeten betalen. Het eigendomsvoorbehoud vervalt onder meer als de hele koopsom is betaald.
Zeker in deze tijd met een stijgend aantal faillissementen en een trend bij debiteuren om (steeds) later te betalen, is het overeenkomen van zekerheidsrechten, bijvoorbeeld in uw algemene voorwaarden, verstandig om te doen.