Moet u uw personeel waarschuwen dat er een nieuw broodmes is aangeschaft en dat dat dus scherper kan zijn dan het oude? Met andere woorden: hoe ver gaat de zorgplicht van de ondernemer voor zijn werknemers en wanneer kan hij aansprakelijk worden gehouden voor een bedrijfsongeval?
Met de zomerdrukte voor de deur is het belangrijk te blijven letten op de informatievoorziening aan personeel over veiligheid. Zeker als extra personeel wordt ingeschakeld dat weinig ervaring heeft en niet goed op de hoogte is van de voorschriften en procedures. Een toonaangevende rechterlijke uitspraak over aansprakelijkheid van de werkgever voor bedrijfsongevallen is het zogenaamde ‘broodmesarrest’. De naam doet vermoeden dat het om een lugubere daad gaat, maar betreft een veel onschuldigere situatie. Een werkneemster die verschillende werkzaamheden uitvoerde, waaronder het snijden en smeren van broodpuntjes, sneed zich op een dag bij het doorsnijden van het eerste broodje in de wijsvinger van haar linkerhand. Daardoor werd een zenuw geraakt en moest zij worden geopereerd. Volgens de werkneemster leidde dit tot aanzienlijke (inkomens)schade voor de toekomst. Het broodmes was nieuw en de werkneemster hield vol dat zij dat niet wist.
De eerste rechter die zich over de zaak boog - de kantonrechter - vond dat de werkgever de werkneemster had moeten waarschuwen dat het mes nieuw (en vlijmscherp) was. De rechter wees de vordering tot vergoeding van de geleden en nog te lijden schade van de werkneemster toe. De tweede rechter - de rechtbank - vond precies het omgekeerde: het werk hoefde niet onder grote druk te worden gedaan, de werkneemster had de nodige ervaring met de werkzaamheden en het betrof werkzaamheden die in de thuissituatie ook regelmatig voorkomen. De werkgever mocht uitgaan van een normale oplettendheid van de werkneemster en de werkzaamheden waren niet dusdanig gevaarlijk dat de werkgever (extra) maatregelen had moeten nemen om mogelijke ongelukken te voorkomen.
De werkneemster had nog aangevoerd dat het geen gewoon broodmes betrof dat ook in de thuissituatie gangbaar is, maar volgens de folder ‘zelfs door vakmensen als slagers en koks’ wordt gebruikt. Dit mocht haar echter niet baten omdat de hoofdaanduiding voor de messen, ‘huishoudmessen’ luidde. De hoogste rechter - de Hoge Raad der Nederlanden - kiest uiteindelijk kant voor de werkneemster. Volgens de Hoge Raad moet een werkgever, in het geval het nieuwe mes wezenlijk scherper is dan het vorige en de kans op ongelukken en de eventuele ernst van het letsel daardoor is vergroot, zijn personeel wel degelijk waarschuwen.
We kunnen wel stellen dat de zorgplicht van de werkgever ver gaat. Ook van een burn-out is inmiddels vastgesteld dat de werkgever daarvoor aansprakelijk kan worden gesteld. Bijvoorbeeld als de burn-out samenhangt met een hoge werkdruk en de werkgever geen adequate maatregelen neemt om uitval door een burn-out te voorkomen. De schade die de werknemer bij een schending van de zorgplicht kan claimen, slaat op (alle) werkelijk door de werknemer geleden en in de toekomst te lijden schade. Deze claim laat onverlet de verplichting van de werkgever het loon tijdens ziekte door te betalen.
DOOR LARISSA VAN DER MEER