MEDIATION: EEN GOED ALTERNATIEF

10 juni 2013

Naast advocaten werken er ook mediators bij Veerman Advocaten.

Geregeld wordt aan hen gevraagd wat mediation precies inhoudt en wat het

verschil is met bijvoorbeeld een gerechtelijke procedure.

Als mensen of bedrijven met elkaar in conflict raken, kiezen zij er vaak voor om te gaan procederen. De ene partij neemt een standpunt in en eist iets, de andere partij heeft een tegenovergesteld standpunt en verdedigt zich. Uiteindelijk, nadat beide partijen alle argumenten hebben gewisseld en hun stellingen hebben onderbouwd, hakt een derde, in dit geval de rechter, de knoop door. Vaak is er dan een winnaar en een verliezer.

Een alternatieve manier om een confl ict op te lossen, is door toepassing van mediation. Mediation is een vertrouwelijk en vrijwillig proces waarbij de deelnemers, onder begeleiding van een neutrale en onpartijdige derde - de mediator, zelf proberen een oplossing te vinden. De deelnemers werken dus zelf actief mee aan het vinden van de oplossing. ‘Vertrouwelijk’ houdt in dat de dingen die in een mediation worden gezegd niet mogen worden doorverteld en in beginsel niet gebruikt mogen worden in een juridische procedure. Vrijwillig in die zin dat deelnemers te allen tijde de mediation kunnen stopzetten. Mediation biedt een aantal praktische voordelen. Zo bepaal je bijvoorbeeld zelf wanneer de mediation plaatsvindt, zijn er geen griffierechten verschuldigd, is een advocaat niet vereist en kun je zelf de mediator uitkiezen. Nog een praktisch voordeel is dat je meerdere geschillen (die volgens de wet wellicht bij verschillende rechters terecht zouden komen) in een keer kunt beslechten. De oplossing die bij de mediator bereikt wordt, kan veel gevarieerder zijn dan de smaken die de rechter biedt. Immers, de deelnemers bepalen zelf hoe de oplossing eruitziet.

Een mooi voorbeeld van geslaagde mediation is een arbeidsgeschil waarin ik als mediator optrad; de deelnemers waren werkzaam bij een bakkersbedrijf. Twee gewaardeerde medewerkers, een verkoopster en een winkelmanager, waren al geruime tijd in een heftig conflict verwikkeld. Waarover het ging, werd de eigenaar niet duidelijk: beiden zwegen daarover angstvallig. De werksfeer in de bakkerij leed er erg onder. Op een dag liep het zo uit de hand dat er over en weer fysiek geweld werd gebruikt. De eigenaar besloot een afkoelingsfase in te lassen en stuurde ze allebei naar huis voor een paar dagen om na te denken over hoe het verder moest. Na een paar dagen meldde de verkoopster zich ziek (overspannen). De winkelmanager kwam weer werken. Aangezien het probleem hiermee feitelijk niet was opgelost en er inmiddels een maand verstreek zonder hersteldmelding, stelde de eigenaar mediation voor.

Het alternatief voor de eigenaar was óf een keuze maken voor een van beide medewerkers in combinatie met een ontslagprocedure voor de ander óf de status quo accepteren, wat waarschijnlijk zou inhouden dat de verkoopster voorlopig ziek zou blijven, wetende dat bij hersteldmelding waarschijnlijk de boel opnieuw zou escaleren.

Zowel de verkoopster als de winkelmanager ging akkoord met de mediation. Bij de intake gaven zij allebei aan de vertrouwelijkheid ontzettend belangrijk te vinden: zij zouden zelfs niets tegen hun partners zeggen. Tijdens de mediation, waar de werkgever overigens niet bij was, bleek dat er op het werk een amoureuze relatie was ontstaan tussen de beide werknemers. De vlam was in de pan geslagen toen de verkoopster een einde aan de relatie wilde maken.

Na vier gesprekken hebben de deelnemers de strijdbijl begraven en waren ze weer in staat om op een normale wijze met elkaar te praten. Omdat er meerdere filialen waren, met ruime openingstijden kon er - in overleg met de eigenaar, die ook een geheimhoudingsverklaring heeft ondertekend - zo worden geschoven met werktijden en standplaats dat zij elkaar nauwelijks nog op het werk hoefden tegen te komen. Deze mediation loste meerdere problemen op: het probleem van de verkoopster en de winkelmanager; het probleem van de eigenaar die voelde dat hij een keuze moest maken tussen twee gewaardeerde medewerkers en het probleem van de zieke werknemer.

Niet alle mediations slagen. Maar het percentage dat wel tot succes leidt is verrassend groot. Mediation is heel breed inzetbaar. Van burenruzies tot ondernemingsrechtelijke geschillen, van echtscheidingen tot arbeidsconflicten.

DOOR DANNY VEERMAN

Altijd op de hoogte blijven?