Onderzoek fipronil: geen prioriteit voedselveiligheid

26 juni 2018

De eiersector, de NVWA en de ministeries van VWS en LNV gaven onvoldoende voorrang aan voedselveiligheid. Dat blijkt uit het rapport van de Commissie onderzoek fipronil in eieren dat Winnie Sorgdrager 25 juni overhandigde aan minister Bruno Bruins (VWS) en minister Carola Schouten (LNV).

Commissievoorzitter Winnie Sorgdrager: “Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid. Voedselveiligheid moet, zowel bij de bedrijven in de eierketen, als bij de NVWA en de betrokken ministeries, prioriteit krijgen. De eiersector worstelde al jaren met het probleem van bloedluis. Ineens was er een wondermiddel. Er hadden toen bij de sector zelf alarmbellen moeten gaan rinkelen. Het duurde ook veel te lang voordat er actie kwam na de meldingen en er was te lang onduidelijkheid over de risico’s voor de volksgezondheid. Dat zegt iets over hoe het in ons stelsel geregeld is. Voedselveiligheid moet goed geborgd zijn. Er zijn talloze mogelijkheden voor alle partijen om risico’s op dit soort incidenten te beperken”.

Conclusies onderzoek fipronil-affaire

Bedrijven in de eierketen

Volgens het rapport hebben bedrijven in de eierketen onvoldoende aandacht voor voedselveiligheid. De sector gaf economische belangen voorrang en controleerde onvoldoende op verboden stoffen. Ze hadden meer vragen moeten stellen over het wondermiddel van Chickfriend.

De commissie vindt dat bedrijven in de eierketen moeten zorgen voor een geloofwaardig stelsel van zelfregulering, waarbij voedselveiligheid bovenaan staat. Commerciële belangen moeten hieraan ondergeschikt zijn. De sector moet meer aandacht besteden aan fraude en kennis moet een centrale plek krijgen.

NVWA

De NVWA reageerde niet adequaat op de drie signalen over het gebruik van fipronil, die de voedselautoriteit kreeg in november 2016 en januari 2017. Daarnaast was de NVWA volgens Sorgdrager onvoldoende voorbereid de crisis en het ontbrak aan eenduidige communicatie. Als voorbeeld geeft de commissie de uitspraken van NVWA-topman Freek van Zoeren tijdens de uitzending van Nieuwsuur op 1 augustus 2017. Dit vergrootte de onduidelijkheid.

In het rapport staat dat de NVWA moet garanderen dat voedselveiligheid binnen de organisatie de hoogste prioriteit krijgt en niet wordt afgewogen tegen andere waarden en belangen. Bovendien moet de NVWA zorgen dat zij signalen snel, integraal en deskundig weegt, voordat de NVWA besluit of een signaal of melding strafrechtelijk of bestuurlijk wordt opgevolgd.

Ministeries van VWS en LNV

De ministeries van VWS en LNV hebben volgens het rapport de impact van het fipronilincident onderschat. Het ontbrak aan regievoering op de communicatie.  Bovendien informeerden Minister Schippers en staatssecretaris Van Dam de Tweede Kamer in augustus 2017 onvolledig. Zo meldden ze niet dat er waarschuwingen bij de NVWA waren binnengekomen en schetsten een onduidelijk beeld.

Ook hier vindt de commissie dat de ministeries van VWS en LNV hun verantwoordelijkheid voor het gehele stelsel van voedselveiligheid moeten nemen. Ze moeten niet pas in actie komen als er een crises is. Het te voeren beleid moet de zelfregulering in de eiersector ten goede komt. Ook moeten zij de toezichthouder in staat stellen voedselveiligheid tot prioriteit te maken in het handhavingsbeleid.

Het complete rapport kunt u hier downloaden.De eiersector, de NVWA en de ministeries van VWS en LNV gaven onvoldoende voorrang aan voedselveiligheid. Dat blijkt uit het rapport van de Commissie onderzoek fipronil in eieren.

Altijd op de hoogte blijven?