Wie het jaarlijkse festijn Oerol bezoekt of ‘gewoon’ even lekker gaat uitwaaien op Terschelling kan er niet omheen: cranberrygebak en HET lokale product de pondkoek.

Pondkoek is een typisch Terschellinger plaatkoek. De smaak van pondkoek heeft iets weg van speculaas en taai-taai. Elke bakker heeft zijn eigen geheime recept, het gebruikte kruidenmengsel is dus in nevelen gehuld.

Er bestaan 2 soorten pondkoek. De gewone plaatkoek is licht of donker van kleur en vooral lekker voor bij de koffie en thee. Daarnaast heb je de feestelijk opgespoten pondkoek. Deze wordt extra rijk gevuld met een laag spijs ertussen en versierd met glazuur, een mengsel van slagroom en botercrème en allerhande versiersels.

Pondkoek van bakkerij Spanjer

Van oorsprong is de pondkoek van Terschelling een overblijfsel uit de tijd dat er restjes werden verwerkt in de bakkerij. Restjes deeg werden gemengd met een kruidenmengsel om een en ander op smaak te brengen. Daardoor ontstond de specifieke smaak van de koek.

De pondkoek wordt door de eilanders al generaties lang gegeten en met de opkomst van het toerisme hebben ook de vastelanders deze heerlijke plaatkoek ontdekt. Het is voor de bakkers allang geen restproduct meer met name ook omdat de koek in de horeca geserveerd wordt.

Cranberry’s

Wie op Terschelling is kan er niet omheen: cranberry’s! De friszure smaak van de cranberry vinden we terug in allerhande soorten gebak, in suikerbroden etc. de veenbes laat zich ook prima combineren met chocolade.

Een cranberry levert normaal gesproken maar 8 procent sap op als je hem uitperst. Dat gehalte stijgt enorm als de vorst er overheen is geweest. Dan namelijk komt er uit de cranberry maar liefst 88 procent sap. Geen wonder dus dat de bes ook in landen wordt geteeld waar het heel koud kan zijn zoals in Wit-Rusland.

Het verhaal over hoe de cranberry op Terschelling is beland is wellicht bekend maar toch nog even voor de goede orde:

Jutter Cupido

De Amerikanen vervoerden altijd veel cranberry’s op hun schepen. In 1845 zouden een paar tonnen van het schip zijn gespoeld en beland op het eiland in de Waddenzee. Jutter Pieter Sipkes Cupido vond een paar van die tonnen en dacht dat er sterke drank in zat. Hij maakte de tonnen open maar was enorm teleurgesteld toen er bessen in zaten. Wat hij niet besefte was dat de bessen zich daarna konden ontwikkelen tot planten en een hele industrie op gang brachten op het eiland. Sinds 1910 worden de cranberry’s voor commerciële teelt ingezet. Vooral het feit dat de cranberry gezond is (veel vitamine C) heeft hem in populariteit doen stijgen. Overigens is de cranberry tegenwoordig overal in terug te vinden. Wie op Terschelling is ziet daar zelfs maskers met cranberry en sambal met cranberry.

Recept voor Hartige cranberrybroodjes

Bron: ‘De cranberry, medicijn uit de duinen’ door Edith Kok, Brood en Banket 2e jg. no. 6, juni 1995

Ingrediënten (ca. 50 stuks):

• 1 kg. margarine korstdeeg
• 500 gr. kippengehakt
• 2 eieren
• 100 gr. paneermeel
• grillkruiden
• 100 gr. appelblokjes
• 100 gr. rode kool
• 450 gr. cranberrycompote

Werkwijze:

• Maak gehakt aan met eieren, paneermeel, koffiemelk en grillkruiden.
• Rol korstdeeg uit op 2 mm. dik en 18 cm. breed.
• Spuit twee banen gehakt op met daartussen een baan cranberrycompote en daarop de appel en de rode kool.
• Vouw dicht en bestrijk met ei.
• Bak op 240/250 graden C.

Recept voor Cranberrybavaroise

Ingrediënten (645 gram, taart met doorsnee van 18 cm.):

• 45 gr. Kessko-neutraalbavaroise
• 250 gr. cranberrycompote
• 100 gr. cranberrysap
• 250 gr. gezoete slagroom (niet te luchtig geklopt)

Werkwijze:

Meng de Kessko-neutraalbavaroise koud met het cranberrysap. Zorg ervoor, dat het poeder geheel is opgelost. Als het mengsel gaat “hangen”, kan de compote worden toegevoegd. Meng dit geheel goed door en spatel als laatste de gezoete slagroom door.

Ter decoratie kunnen hele cranberry’s worden genomen, die door castormelis zijn gerold.

Met dank aan Nederlands Bakkerijmuseum Het Warme Land

Kostprijsberekening voor Hartige Cranberrysnack

Met medewerking van Flynth. Alleen de blauwe velden invullen.