Let op met gebruik van muziek, tekst of beeld van een ander - Dat kost geld!

10 april 2020 Manon Kleijn, NBOV

Foto: Markus Daams (CC BY 2.0)

In de bakkerij staat ’s nachts een lekker muziekje op, overdag zorgt een playlist voor een prettige sfeer in uw zaak. U geeft uw klanten een kopietje mee van een lunchrecept van een bekende kok, dat ze met uw eigen desembrood kunnen maken. En voor een verjaardagstaart met een foto van K3 draait u uw hand niet om.

Als u in uw bedrijf muziek laat horen, tv-​beelden toont, kopieën van teksten maakt, of logo’s of merken van anderen op uw producten gebruikt, moet u daarvoor meestal betalen. Dat is geen belasting, maar een vergoeding aan een andere ondernemer: de schrijver, fotograaf, componist, programmamaker of de eigenaar van het merk.

Auteursrecht

Bij muziek, foto’s, tv-beelden of teksten heeft de maker auteursrecht. Hij heeft immers dat recept geschreven, de foto, opnamen of muziek gemaakt, en verdient daar zijn geld mee. Daarom moeten bedrijven een vergoeding betalen als ze zijn werk gebruiken. Deze vergoedingen worden geïnd door ‘collectieve beheersorganisaties’, zoals Buma/Stemra. Of u moet betalen, hangt onder meer af van de grootte van uw bedrijf. Op de NBOV-website vindt u hierover een duidelijke brochure, en de infographic ‘Zakelijk gebruik muziek, beeld en tekst’. Daarmee kunt u bepalen of u vergoeding verschuldigd bent. Als u moet betalen, maar dat niet doet, handelt u in strijd met de wet. Er kunnen dan gerechtelijke stappen tegen uw bedrijf worden ondernomen.

Vaak wordt gedacht dat je foto’s en afbeeldingen van internet gratis mag gebruiken. Dat mag echter alleen als de maker of eigenaar dat expliciet aangeeft: de afbeelding is dan ‘rechtenvrij’. Staat het er niet bij? Vraag dan altijd toestemming. Doet u dat niet, dan kunt u achteraf een rekening ontvangen, die tot duizenden euro’s kan oplopen.

Er zijn websites met gratis rechtenvrije foto’s, maar deze worden door heel veel ondernemers gebruikt. Een goede tip is om zelf foto’s te (laten) maken. Dan heeft u uniek en onderscheidend beeldmateriaal, in plaats van veelgebruikte standaardfoto’s, en vermijdt u ingewikkelde rechtenkwesties. Maak met uw fotograaf wel duidelijke afspraken over het gebruik van de foto’s.

Merkenrecht

Stel, u maakt een verjaardagstaart met het logo van een grote voetbalclub en zet hem op uw website als voorbeeld van uw werk. Dan loopt u kans een brief te ontvangen van de advocaat van die club. Want op een merk, logo of beeldmerk rust meestal merkenrecht. U mag het dan alleen gebruiken met toestemming van de eigenaar, meestal tegen betaling. Grote merken en organisaties, zoals K3, Disney of UEFA, werken veelal met licenties: u koopt dan het recht om bijvoorbeeld een stripfiguur of logo te gebruiken. Deze organisaties doen regelmatig onderzoek naar misbruik. Ontdekt de eigenaar dat u zijn logo gebruikt zonder toestemming of licentie, dan kan hij een rekening sturen, of (via een rechtszaak) eisen dat u het gebruik stopt.

Meer informatie: ww.nbov.nl > zoek op ‘beeld en geluid’

Altijd op de hoogte blijven?