In onze praktijk zien wij soms dat jaarcijfers te wensen overlaten of dat een gevoel heerst dat de
nettowinst hoger zou kunnen.
Een veelgehoorde opmerking is: ik werk me kapot, maar als ik kijk wat ik onder aan de streep overhoud dan moet dat toch beter kunnen? Een voor de hand liggende gedachte is om de brutomarge eens kritisch onder de loep te nemen, zeker wanneer uw grondstofprijzen aan schommelingen onderhevig zijn. Door de gerealiseerde marge te vergelijken met gemiddelden in de branche is een eerste (voorzichtige) conclusie mogelijk. Maar realiseer u dat deze marge een gemiddelde is over een periode van alle producten. Als stuurinstrument geeft het u onvoldoende inzicht: u zult willen weten op welke producten u wat verdient.
Wat we soms terugzien is dat ondernemers bij aanvang van hun onderneming de tijd nemen om een goede kostprijsberekening te maken, maar dat er in de jaren daarna niet meer zoveel aandacht voor is. Vaak gaat er een bepaald percentage of bedrag over die historisch bepaalde kostprijs heen. En ook aan de verkoopkant zie je dat gebeuren: een verhoging van x% ten opzichte van de huidige verkoopprijs.
Belangrijk is te weten wat u verdient aan uw producten. Daarnaast moet u in kaart brengen hoe deze inkomsten zich verhouden tot de inspanning die u ervoor moet leveren. De kans is groot dat u voor bepaalde producten te weinig vraagt en voor andere teveel. Een goede kostprijsberekening voorkomt dat.
De (integrale) kostprijs bestaat uit de totale kosten die gemaakt worden voor het produceren van een product. Dat betekent dus bij meerdere producten ook meerdere kostprijzen. Deze bestaan uit directe kosten zoals grondstoffen, inclusief afval, en uit indirecte kosten zoals productie-, loon-, administratie- en verkoopkosten. Ook de kosten van uitval moeten hierin meegenomen worden. De indirecte kosten kunnen bijvoorbeeld worden bepaald door een opslag te nemen voor arbeidskosten en winst, de zogenaamde opslagmethode.
Een goede kostprijsberekening biedt een bron van informatie aan de ondernemer die hierdoor weloverwogen beslissingen kan nemen. Inzicht in de integrale kostprijs van uw producten levert u het volgende op:
- hulpmiddel bij de bepaling van verkoopprijzen
- hulp bij assortimentskeuzes
- hulp bij investeringsvraagstukken voor nieuwe machines
- hulp bij de keuze tussen zelf produceren of inkopen
- hulpmiddel bij het bepalen van uw efficiëncy
- het kan gebruikt worden voor kostenbeheersing
Door de wisselende grondstofprijzen en de stijgende loonkosten is het verstandig om uw kostprijsberekening en de bepaling van uw verkoopprijzen regelmatig opnieuw uit te voeren. Zo blijft u actueel en kunt u voor een nog beter rendement inspelen op de ontwikkelingen. Overigens hoeft niet elke kostprijsverhoging direct te leiden tot een verhoging van uw verkoopprijzen. U zult immers ook rekening moeten houden met de afzetmarkt van uw producten. Wellicht kunt u ook kijken naar een efficiëntere wijze van produceren waardoor het
niet nodig is de verkoopprijs te verhogen.
De auteur, Jacqueline Steehouwer, is accountant bij Bouwer & Officier Accountants en Belastingadviseurs voor bakkers te Hazerswoude, 071-3419000. Meer info: www.bouwer-officier.nl.
Lees alle columns van Bouwer & Officier in ons dossier Financieel.