Fight, flight or freeze

22 december 2022

Waar te beginnen? Deze gedachte overheerst bij het schrijven van deze column, maar waarschijnlijk ook bij jou of jouw onderneming. Of je nou in zwaar weer zit of in de verte de donkere wolken op je af ziet komen, we moeten ons schrap zetten voor wat komen gaat. Onze natuurlijke reactie in een overlevingssituatie is vechten of vluchten. Zet je alles op alles om je hoofd boven water te houden of doen de omstandigheden je besluiten om te stoppen? Er is ook een derde reactie waarvan ik denk dat veel ondernemers daar momenteel in verkeren: bevriezen.

Met man en macht proberen diverse partijen een voet tussen de deur te krijgen bij de overheid om een tegemoetkoming op touw te zetten voor de gemiddelde bakkerij die nú hulp nodig heeft.
Inmiddels komen ondernemers in aanmerking voor deze tegemoetkoming als minstens 7% van hun omzet opgaat aan energie. Dat was eerst 12,5%. Een kleine stap in de goede richting.
Begrijp me niet verkeerd: ook kleine stapjes zijn mooi, maar is het genoeg om onze branche te redden? En vooral: is het op tijd? Er komt namelijk geen voorschot voor de winter, bedrijven zullen dus eerst zelf de rekening moeten betalen.

Welke reactie je ook kiest in deze overlevingssituatie, het gevoel geen grip te hebben op bijvoorbeeld de energierekening zal ons allemaal bekruipen. Een bakkerij of winkel gebruikt nou eenmaal veel gas en elektriciteit. Maar weet je ook wat de kosten van de ovens zijn per uur? En, nog belangrijker, weten je collega’s dat ook? We hebben weinig invloed op onze energieprijzen, maar wel op ons energieverbruik. De eerste stap voor het maken van keuzes is dus inzicht verkrijgen, meten is immers weten. Vaak denken we te weten wat een machine bijvoorbeeld verbruikt of kost, maar klopt dat ­(onderbuik)gevoel wel?

Moet de afzuigkap de hele dag aanstaan? Is de shockvriezer echt noodzakelijk en is het nog wel zinvol om die paar producten te bakken voor die vaste klant? Durf jezelf en collega’s deze vragen te stellen en ze kritisch te
beantwoorden. En heb je zelf niet de kennis in huis, twijfel dan niet om informatie in te winnen. Haal een frisse blik in huis, een buitenstaander die je op scherp zet. Zij kunnen niet in de toekomst kijken en je vertellen wat je moet doen, maar een frisse blik kan jou en je onderneming wel helpen te ontdooien. Een vriezer aanhouden kan altijd, maar als hij uit kan, is dat mooi meegenomen.
Een jaar geleden was het ondenkbaar dat de huishoudens in Nederland massaal de verwarming lager zouden zetten, een extra trui aantrekken of een timer zouden zetten om korter te douchen. Niemand wordt hiertoe verplicht, maar het is de bewustwording die ons doet veranderen. Het creëren van bewustwording op de werkvloer en bij klanten kan hetzelfde effect hebben. Misschien durfde je nooit bezorgkosten te rekenen aan een bepaalde klant of wil je dat ene speciale product niet meer maken. Dan is dit het moment om het bespreekbaar te maken. Je zult merken dat veranderingen veel minder weerstand krijgen dan je van tevoren had verwacht.
Laat je niet verlammen door de grote uitdagingen. Begin klein door jezelf en collega’s kritische vragen te stellen, te meten en bewustwording te creëren. Durf jezelf kwetsbaar op te stellen en hulp te vragen als je niet verder komt.

Maud
Bakery Nexus - Het eigenwijze netwerk van jonge professionals in de bakkerijbranche.

Altijd op de hoogte blijven?