Onlangs werd bekend dat 600 ambachtelijke bakkers binnen 5 jaar willen stoppen met hun bedrijf. dat is nogal wat, als je bedenkt dat er in nederland nog ca 2.500 ambachtelijke bakkers actief zijn. Bovenstaande cijfers tonen aan dat het opvolgingsprobleem in de bakkersbranche meer speelt dan in het totale MKB. Recent onderzoek van de Kamer van Koophandel geeft aan dat in nederland 90.000 ondernemers - 15% van het totale aantal ondernemingen in het MKB - de komende 5 jaar hun onderneming wil overdragen.
Het is, denken wij, een moeilijk onderwerp dat daardoor al gauw vooruit wordt geschoven. Heikele onderwerpen waarvan we weten dat ze belangrijk zijn maar waar zelden tijd voor wordt gemaakt. Het is als bij het maken van een testament: wie staat er graag stil bij het einde van zijn bestaan? Ook het maken van een bedrijfstestament is echter geen overbodige luxe. Een kleine test middels een viertal vragen:
- Is uw onderneming bedrijfseconomisch overdraagbaar en levensvatbaar?
- Wat moet er geregeld worden met betrekking tot uw personeel (dure afvloeiing of overdracht)?
- Hoe hoog is de afrekening met de fiscus?
- Hoe ziet uw inkomen voor de oude dag eruit?
Als u een of meer van de bovenstaande vragen niet kunt beantwoorden en u bent inmiddels de 50 gepasseerd dan zouden wij u adviseren om hiermee aan de slag te gaan. dit zijn gesprekken die zeker ook met uw accountant gevoerd moeten en kunnen worden. Uw accountant heeft daarbij vaak het netwerk van specialisten (juristen en waarderingsdeskundigen) waardoor u bij één loket een totaaladvies kunt krijgen. Minimaal 5 jaar voor de beoogde beëindigingdatum zou u moeten starten met uw bedrijfstestament. Waarom zo’n lange voorbereidingsperiode zou u zich kunnen afvragen? niet in de laatste plaats omdat afscheid nemen een emotioneel proces is: het wordt vaak ervaren als de verkoop van uw kindje. Het is goed wanneer zowel de scheidende als de opvolgende ondernemer hier naar toe kunnen groeien.
Een niet te onderschatten probleem is dat veel ondernemers niet weten wat er moet worden afgerekend met de fiscus. Bij een eenmanszaak of VOf zal bij bedrijfsbeëindiging of opvolging met de fiscus moeten worden afgerekend over de meerwaarde van de onderneming (goodwill), de boekwinst op zijn bedrijfspand en eventueel de opgebouwde fiscale oudedagsreserve (fOR). Vroegtijdige onderkenning van bovenstaande problematiek kan veel leed voorkomen door tijdig de juiste keuzes te maken om bijvoorbeeld de ondernemingsstructuur (BV) aan te passen. Ook is er mogelijkheid om het bedrijf geruisloos (zonder afrekening met de fiscus met uitzondering van de fOR) over te dragen aan een medeondernemer (VOf) of aan een werknemer (beide geen familie). Hierbij is echter wel van belang dat de samenwerking in de VOf resp. de status van werknemer voor een periode van 3 jaar of langer bestaat. Planning, dus!
Voor een eenmanszaak of VOf die moeilijk overdraagbaar is, dreigt een afvloeiingsom voor het personeel die fors kan oplopen als er sprake is van langdurige dienstverbanden. Een vroegtijdige onderkenning van dit probleem en hierop antiperen middels bijvoorbeeld een andere ondernemingstructuur of gericht zoeken naar aansluiting bij een andere ondernemer, kan dan wellicht soelaas bieden. Aangezien het aanbod de vraag ver overtreft is een vroegtijdige speurtocht naar geschikte kandidaten aan te bevelen.
In de praktijk zien wij vaak dat een overname moeilijk te financieren is bijvoorbeeld omdat de waarde van het bedrijfspand aanzienlijk is. Om de overname toch te realiseren, kan het aantrekkelijk zijn om het bedrijfspand aan de onderneming (BV, eenmanszaak of VOf) te onttrekken. Weliswaar moet er worden afgerekend over de meerwaarde van het pand, echter een goede taxatie en overleg met de fiscus (minnelijke taxatie) kan de fiscale claim verzachten. Bijkomend voordeel is dat de verkopende partij een mooi beleggingspand heeft welke fiscaal gezien in Box 3 valt en een welkome aanvulling kan zijn op de pensioeninkomsten. Ook voor een overdragende BV-ondernemer die zijn pand al in privé houdt, is het bovenstaande van belang. Voor de BV-ondernemer verschuift het pand van Box 1 naar Box 3.
Tenslotte wijzen wij op de fiscale faciliteiten om successie en schenkingsrecht te besparen bij overdracht van uw onderneming. Wij verwijzen naar Bakkers in bedrijf van oktober 2007. Ook hier spelen termijnen (5 jaarseis) en leeftijden een belangrijke rol om hiervoor in aanmerking te komen. Wij zijn van mening dat het afscheid nemen een wezenlijk onderdeel is van het ondernemerschap en dat dit proces een goede en gedegen voorbereiding vergt. denkt u er net zo over?
Meer info: www.bouwer-officier.nl