Adelaar of eend?

1 januari 2018

Bakkers-in-bedrijf_jannes_schuiling-210x300 Prachtig! Sterke, onafhankelijke medewerkers die voor zichzelf zorgen, initiatief nemen, voor zichzelf opkomen. Zij die een duidelijk doel voor ogen hebben, die rusten en vervolgens weer vol energie aan de slag gaan. Medewerkers die gelukkig zijn, nooit klagen, scherp zijn, waakzaam en alert. Dit zijn medewerkers die fier, dapper en rechtop lopen door het bedrijf. Met de mouwen opgestroopt. Ze nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen handelen en hun eigen leven. Niets is ze teveel, ze gaan door. Ze geven niemand de schuld van wat hen overkomt en klagen nooit. Ze zoeken de oplossing vooral bij zichzelf en nemen beslissingen. Succes is een keuze! Dit is persoonlijk leiderschap. Ooit zag ik op YouTube een filmpje waarin deze mensen werden getypeerd als een adelaar.

Tegenover de adelaar staat de eend. De eend representeert medewerkers die altijd klagen, u kent ze wel. Misschien heeft u ook wel eenden in uw bedrijf. Medewerkers waarvoor het beste niet goed genoeg is. De koffie is lauw of te sterk, de kachel staat te heet of te koud. Het is te vroeg, het is te laat. De bedrijfskleding is te groot of te klein, te strak of te wijd. Ze hebben altijd wat te zeuren. Zij zijn slachtoffers van zichzelf en hun omgeving. Het overkomt hén allemaal. Zíj kunnen er niets aan doen. Zij wijzen altijd naar de anderen en zoeken het nooit bij zichzelf, ‘ze geven het heft uit handen’. Ze wachten af en nemen geen beslissingen. Het glas is altijd halfleeg. Ze zien apen en beren op de weg, slepen zich iedere morgen naar hun werk, ze moeten alles en willen niets. Je zult ze maar in je bedrijf hebben. Eeuwig klagen en vooral gericht op wat er niet goed gaat. Dit is gemakkelijker dan er iets aan te veranderen, te ondernemen. Zij zijn het slachtoffer en zien geen mogelijkheid om controle uit te oefenen.

De adelaar richt zich op zaken die hem wel emotioneel raken, maar waarop hij daadwerkelijk invloed heeft. Hij neemt verantwoordelijkheid. Een eend richt zich vooral op zaken die hem zorgen baren en waarop hij geen grip of invloed heeft. Dit komt omdat zij zich altijd slachtoffer voelen van de situatie: ‘Kan ik er wat aan doen!’. Dit is een soort ‘aangeleerde hulpeloosheid’.

In 1967 deed Martin Seligman een experiment waarbij hij een hond in een kooi zette. Na een fluittoon werd de hond direct blootgesteld aan een elektrische schok. Omdat de hond geen kant op kon, onderging hij de schok passief. Seligman vervolgde zijn onderzoek. Hij plaatse de hond nu in een kooi waaruit het kon ontsnappen. Liet een fluittoon horen en diende de hond opnieuw een schok toe. Het dier bleef staan en onderging de schot opnieuw. Hij verzette zich niet. De hond had geleerd dat het onmogelijk was om de schok te vermijden. De fluittoon betekende automatisch een onontkoombare schok en het dier gedroeg zich hulpeloos. Ook in omstandigheden waarin hij de schok had kunnen ontvluchten. Met andere woorden: het gedrag van ‘de eend’ is vooral ook aangeleerd. Eén

voordeel: gedrag dat is aangeleerd, is af te leren.

Spreek uw mensen altijd aan op hun eigen verantwoordelijkheid en máák ze daadwerkelijk verantwoordelijk. Behandel ze als verantwoordelijke mensen. Mensen die zelf keuzes kunnen maken. Des te meer onverantwoordelijk uw mensen zijn, des te meer dient u ze aan te spreken op die verantwoordelijkheid.

  • Heeft u eenden in uw bedrijf? Wilt u adelaars? Weet u nu hoe u van een eend, een adelaar

maakt?

Altijd op de hoogte blijven?