Moederdag met de Franse slag

11 april 2012

300 taarten voor ziekenhuismoeders 1932 vakschoolactie Mensen over de hele wereld eren hun moeders al duizenden jaren. In de prehistorie werd de naam ‘moeder’ gegeven aan dingen en plaatsen die door de mens werden geliefd en geëerd: Moeder Aarde, Moeder Natuur, enz. Tijdens de Middeleeuwen was ‘Moeder Zondag’ een religieuze feestdag in Europa.

De viering van onze moderne Moederdag werd ‘bedacht’ door de Amerikaanse Anna Jarvis in 1906 nadat haar moeder was overleden. Met hulp van kerkelijke leiders en president Woodrow Wilson werd het een nationale Amerikaanse feestdag die ook oversloeg naar andere landen. In Nederland wordt vanaf 1925 Moederdag gevierd op de tweede zondag in mei.

jaren50

Het waren met name de banketbakkers die er kien op waren om ‘Moederkensdag’ te promoten. Als promotie – actie werden bijvoorbeeld in 1932 in grote steden als Amsterdam en Den Haag gratis Moederdagtaarten weggegeven, onder andere aan ‘moeders’ van weeshuizen en andere instellingen en aan vrouwen die in die week een kind ter wereld brachten.

Taarten en harten

Moderne moederdagtaart in hartvorm

Moeder wordt op Moederdag vaak getrakteerd met een ontbijtje op bed en ze krijgt cadeaus  in de vorm van parfum, huishoudelijke artikelen of lekkernijen. De bakkers leggen zich toe op bijzondere Moederdagtaarten al bestaat er geen typische vorm of een specifiek recept dat alleen voor deze dag opgeld doet. Wel zijn taarten en geba

kjes in de vorm van een hart met opschrift populair.

Gevlochten hart

In België kent men een Moederdagtaart die wordt versierd met allerlei traditionele linten. Dit eenvoudige moederdaggebak is gewoonlijk uit gevlochten deeg in hartvorm gemaakt. Het is de bedoeling dat de schenker dit cadeau thuis verder versierd. In Zwitserland kent men een bijzondere taart, geglaceerd met mokkacouverture of mokkafondant en gegarneerd met een cornet spuitcouverture. Vijf ronde pakjes zijn uit couverture gestoken. De hartjes zijn uit marsepein gestoken en gevuld met rode gelei.

Moederdag tijdens de mobilisatie

affiche

De mobilisatie viel in 1939 precies op Moederdag. De bakkers in Breda hadden voor het Moederdagfestijn al - dankzij noeste handarbeid – tal van taarten gemaakt. Dit gebeurde toen nog overwegend met de hand, dus vrijwel zonder gebruik van mechanisatie. Eieren kloppen, suiker en bloem toevoegen en maar kloppen en spatelen.

De inwoners van Breda kregen een oproep om te evacueren terwijl de Nederlandse militairen door de straten marcheerden. Bij bakkerij van Genk wisten ze er raad op wat met de onverkochte taarten te doen: deze werden uitgedeeld aan de altijd hongerige militairen.

 

   

 Gateau des mamans

Founder of Mother's Day Anna M. Jarvis

In de jaren ’30 van de vorige eeuw waren de Franse patissiers – net als hun Nederlandse collega’s – druk doende om Moederdag te promoten als een jaarlijks terugkerende feestdag. Er was echter één groot verschil. Waar de Hollandse banketbakkers probeerden zich in hun product te onderscheiden van hun concurrenten, probeerden de Fransen zich gezamenlijk te presenteren met één uniform product.

Hiervoor werd een speciale Moederdagtaart ontworpen, die wettelijk werd gedeponeerd bij het Syndicaat du Nord. Deze zogeheten ‘Gateau des Mamans’ werd onder de aandacht gebracht met speciale winkelschildjes en affiches.

Het recept van de Gateau luidde als volgt, volgens een bakkersvakblad van rond 1930:

Ingrediënten:

  • 75 gram zoete amandelen
  • 75 gram bittere amandelen
  • 1150 gram suiker
  • 11 eieren
  • 25 eidooiers
  • 1000 gram bloem (of 500 gram bloem en 500 gram maïzena)
  • rhumglazuur
  • Eventueel curaçao
  1. Stamp 75 gram zoete en 75 gram bittere amandelen met 150 gram suiker en 3 eieren.
  2. Vervolgens slaat men warm op 25 dooiers, 8 heele eieren en 1 kilo suiker.
  3. Met een gedeelte van dit beslag wordt nu eerst de spijs aangemaakt tot zij crèmeachtig is.
  4. Dan gaan er 25 stijfgeslagen eiwitten door en 1 kilo bloem, of wat ook kan, een pond bloem en een pond maïzena.
  5. Circa 25 minuten afbakken, in een oven van 190º C.
  6. Abricoteeren of glaceeren met rhumglazuur.
  7. Het décor om het schildje is van kersen en Angelique.
  8. Een likeurglas curaçao en wat vanille door het beslag, zoo zegt de heer Hollestelle uit Lille, de collega die deze taart creëerde, zijn aan te bevelen.

Kostprijsberekening

Product Gâteau des Mamans 11-4-2012
grondstof gewicht in gr prijs per kg prijs per recept
zoete amandelen 150  € 6,25  € 0,94
bittere amandelen 150  € 6,25  € 0,94
suiker 2.300  € 0,98  € 2,25
eieren (verse scharreleieren) 1.300  € 3,90  € 5,07
eidooiers (verse scharreleieren) 1.000  € 3,00  € 3,00
eiwitten (verse scharreleieren) 1.500  € 4,50  € 6,75
bloem 2.000  € 0,55  € 1,10
vanille 50  € 14,18  € 0,71
curacao 100  € 31,00  € 3,10
 € -   € -
rhumglazuur 3.600  € 1,47  € 5,29
 € -   € -
prijs per recept  € 29,15
bruto gewicht 12.150
verwerkings- + inbakverlies 10% 1.215
netto gewicht 10.935
gebakken gewicht per stuk 600
uitkomst 18
grondstof kostprijs per stuk  € 1,60
directe arbeidsminuten per recept * 70
directe arbeidsminuten per stuk 3,8  € 0,47  € 1,81
totaal directe kosten per st.  € 3,40
opslag indirecte kossten 110%  € 3,75
 € 7,15
winstopslag 10%  € 0,71
 € 7,86
btw 6%  € 0,47
gecalculeerde prijs  € 8,34
verkoopprijs incl. btw  € 8,55
verkoopprijs excl. Btw  € 8,07
Bruto winst in €.  € 6,47
Bruto winst in % 80,17%
verkoop per week 18
verkoop opbrengst per week excl. Btw  € 147,00
bruto winst in €. per week  € 117,85
directe arbeidsminuten * =  minuten tot en met het bakken. Alleen de blauwe velden invullen

Altijd op de hoogte blijven?